انتخاب کیبورد دیجیتال
بعد از مشورت زیاد، و به هر دلیل دیگه ای، طول می کشه تصمیم بگیرید به جای کیبورد آکوستیک یک کیبورد دیجیتال بخرید. فکر می کنید اینجا کار شما تموم شده؟ نه اینقدر زود رفیق. حالا باید تصمیم بگیرید که چه نوع کیبورد دیجیتالی می خواید:
✓ پیانو و ارگ دیجیتال
✓ تنظیم کننده ها
✓ پیانو استیج
✓ استودیوهای خانگی
✓ سینتی سایزری سایزرها
فکر نکنید که با انتخاب یک کیبورد دیجیتال به عنوان ابزار انتخابیتون، لزوما مسیر ارزان تری رو طی کردید. این سازها می تونن خیلی گران قیمت باشن و بعضی اوقات قیمت بیشتری از یک پیانو آکوستیک دارن، اما بسیار هم متنوع هستن. به جای محدود کردن خودتون به صدای پیانو، می تونید صدها یا حتی هزاران صدای مختلف رو با انگشتاتون بنوازید.
تعداد صداهایی که می تونید استفاده کنید به نوع کیبوردی که انتخاب می کنید بستگی داره. درست مثل کامپیوترها، کیبوردهای دیجیتال هم محدودیت هایی در حافظه، فضای ذخیره سازی و عملکرد دارن. می تونید به بعضی از آنها حافظه و صداها اضافه کنید، اما بعضی ها رو نمیشه تغییر داد و یا چیزی بهشون اضافه کرد.
تفکیک انواع مختلف کیبورد و سبک ها می تونه ذهن شما رو گیج کنه. اما در این مورد چند چیز وجود داره که می تونید روی اونها حساب کنید:
✓ امروزه همه کیبوردهای دیجیتال از صداهای سمپل شده استفاده می کنن که کیفیتشون متفاوته.
✓ می‌تونید از بین انواع اکشن های کیبورد یا حساسیت به لمس انتخاب کنید – همه چیز از اکشن غیر پاسخگو گرفته تا کیبوردهای اکشن وزن دار که برای تقلید لمس و احساس یک پیانوی آکوستیک طراحی شدن.
✓ سه اندازه رایج کیبورد عبارتند از استاندارد 61 کلیدی، 76 کلیدی، و 88 کلیدی.
✓ قابلیت حمل کیبوردهای دیجیتال متفاوته.
✓ تقریبا همه مدل ها یک پایه نت، یک پدال نگهدارنده پلاگین و MIDI (به بخش بعدی “مکان‌های MIDI که می‌توانید بروید” مراجعه کنید) و یا قابلیت اتصال USB دارن.
اگرچه خطوط بین دسته های کیبورد دیجیتال خیلی محو میشن، اما هنوز هم می تونید تفاوت های واضحی رو در مورد قابلیت های سکوئنسینگ، بلندگوهای داخلی، جلوه های صوتی، مترونوم ها، فیچرهای همنوازی خودکار، فیچرهای ضبط، پدال های اضافی و سایر دستگاه های افزونه پیدا کنید. بخش های زیر در مورد تفاوت های این کیبوردهای دیجیتال بیشتر توضیح میدن.
پیانوهای دیجیتال و ارگ
دو نوع پیانو دیجیتال یا ارگ خانگی وجود داره:
✓ مدل های پرتابل.
✓ مدل های گرند و قائم.
جای تعجب نداره که دستگاه های پرتابل از پیانوهای گرند و قائم راحت تر حمل میشن. این سازها که بر اساس مدل های آکوستیکشون طراحی شدن و قراره جای نسبتا دائمی رو تو خانه شما اشغال کنن، بی شباهت به پیانوی قائم یا گرند نیستن. هر دو نوع بلندگوهای داخلی دارن، اگرچه بلندگوها در مدل های پرتابل کوچیکترن. هر دو معمولاً چند گزینه صدا مثل پیانو آکوستیک، پیانو الکتریک، ارگ و شاید ویبر ارائه میدن و به یک پایه نت، یک استند (اگر بخشی از کیبورد نباشه) و یک پدال متصل هستن.
اگه فقط دنبال یک ارگ دیجیتال هستید، بعضی از مدل های بسیار جذاب دفترچه های راهنمای دوگانه و افکت های ارگ متعدد مثل میله های کشویی و صدای چرخشی دارن.
تنظیم کننده ها
اگر به دنبال کلی سرگرمی با صداهای مختلف و فیچرهای همنوازی هستید و نگران پیدا کردن بهترین مدل های پیانو آکوستیک نیستید، یک تنظیم کننده حکم یک کیبورد دیجیتال برای شما داره. این نوع مجهز به فیچرهای “گروه تک نفره” تولید میشه که شامل تعداد فراوانی صدا (500 یا بیشتر)، همنوازی خودکار درام، باس و آکورد و ضبط و پخشه. مدل های پایین تر خیلی ارزان هستن و قابلیت پرتابل بودنشون زیاده.
پیانوهای استیج
این کیبوردها که برای اجرای روی صحنه ساخته شدن، صدای کیبورد حرفه ای تری رو عرضه می کنن. اگه قرار باشه در یک گروه نوازنده کیبورد یا حتی یک نوازنده سولو باشید و در سطح شهر برنامه اجرا کنید، پیانوی استیج ممکنه یک انتخاب مناسب برای شما باشه. این مدل اسپیکر داخلی نداره، بنابراین برای شنیدن صدای خودتون به آمپلی فایر و بلندگوی خارجی نیاز دارید، اما می تونید با هدفون کار کنید. همچنین، یک پیانو استیج به اندازه یک کیبورد تنظیم کننده فونکسیون های زیاد نداره. پیانوهای استیج یک پایه نت و پدال دارن، اما باید استند کیبورد و بقیه لوازم جانبی رو جداگانه خریداری کنید.
استودیوهای خانگی
یک استودیوی خانگی که اساسا یک کامپیوتر تعبیه شده در یک کیبورد هستش، همه چیز رو داره: سمپل های صوتی درجه یک، سکوئنسینگ، ضبط و ادیت، و یکپارچه سازی کامپیوتر. این عزیزان دل ممکنه بسیار گران باشن، اما اگه رویاهای موسیقی بزرگی تو سرتون دارید، ممکنه بخواید یکی از اونها رو تست کنید.
سینتی سایزرها
هنوز هم می تونید یک سینتی سایزر خوب بخرید و شکل موج ها و فیلترها رو دستکاری کنید و با صداهای آنالوگ و دیجیتال کار کنید. سینتی سایزرهای امروزی نسبت به مدل های قدیمی صداهای بیشتری رو عرضه می کنن و به شما این امکان رو میدن با صداهای پریست خوب به کارتون ادامه بدید.
پرهیز از خریدن موارد قدیمی و منسوخ شده
کیبوردها مثل کامپیوترها، به همون سرعتی که به بازار عرضه میشن قدیمی هم میشن. اما سازندگان کیبورد دائما تلاش می کنن تا با تولید کیبوردهایی که توانایی ارتقاء با پیشرفت فن آوری دارن، محصولاتی تولید کنن که منسوخ و از کار افتاده نشن. در این زمینه سوالات زیر رو از سازنده یا فروشنده بپرسید:
✓ آیا می تونم به کیبوردم حافظه اضافه کنم؟ اضافه کردن حافظه به کیبورد این روزها خیلی رایجه. حافظه بیشتر به معنای توانایی قرار دادن صداها، نرم افزارها و سخت افزارهای جدید در آینده هستش. همچنین بپرسید محدودیت های حافظه کسیورد موردنظر کدوما هستن؟
✓ آیا کیبوردم قابل ارتقاس؟ استودیوهای خانگی سیستم عامل و ارتقاء نرم افزار رو عرضه می کنن و به راحتی می تونن با آخرین پیشرفت ها سازگار بشن.
✓ آیا می تونم کارت های صوتی یا آرشیوهای اضافی بخرم؟ بسیاری از استودیوهای خانگی آرشیوهای وسیعی از صداها هستن. این ابزارها چه توسط سازنده اصلی توسعه یافته باشن چه بقیه تولیدکننده های صدا، می تونید کارت های صوتی و آرشیوهای اضافی به کیبوردهای قدیمی اضافه کنید تا اونها رو ارتقاء بدید.
✓ آیا کمپانی همچنان این مدل یا سری رو تولید می کنه؟ اگه نه، کیبوردم داره به سرعت به سمت دنیای از کار افتاده ها حرکت می کنه. اما اگه تمام معیارهای دیگه این لیست رو برآورده می کنه و می تونید اون رو با قیمت مناسب تهیه کنید، فقط کافیه در طول سال های استفاده حافظه، آپ گریدها و صداها رو اضافه کنید.
شناخت فیچرهای دیجیتالی مورد نیازتون
قبل از شروع خرید، فهرستی از فیچرهای کیبورد دیجیتالی که برای شما مهم هستن رو تهیه کنید. این لیست برای هر کاربر متفاوته. همونطور که فن آوری گسترش پیدا می کنه، کیبوردهای بیشتری تولید میشن که دارای انواع زنگ و سوت های زیبا هستن. موارد آورده شده تو این لیست از طریق فیچرهای کیبورد دیجیتال اجرا میشن و از این طریق می فهمید برای استفاده از اونها کدوم کیبورد رو بخرید:
✓ صدای واقعی پیانو: پیانوهای دیجیتال خانگی با بهترین سمپل های پیانو رو بررسی کنید.
✓ اکشن واقعی پیانو: پیانوهای دیجیتال خانگی با بهترین کیبوردهای حساس به لمس و بهترین اکشن با کلید وزن دار رو بررسی کنید.
✓ اسپیکرهای داخلی: قطعا پیانوهای دیجیتال خانگی.
✓ برای اجرای روی استیج: پیانوهای استیج رو بررسی کنید و به خاطر داشته باشید که به تقویت هم نیاز دارید.
✓ قابلیت حمل: پیانوهای استیج و تنظیم کننده ها رو بررسی کنید.
✓ پلی فونی چند نتی: پیانوهای دیجیتال خانگی، پیانوهای استیج و استودیوهای خانگی رو بررسی کنید. هرچه این عدد بزرگتر باشه، نت های بیشتری رو می تونید همزمان اجرا کنید، بنابراین سعی کنید حداقل پلی فونی 32 نتی داشته باشید. درسته که شما ۳۲ انگشت ندارید، اما اگه از MIDI استفاده می کنید، پلی‌فونی ۳۲ نتی به شما کمک می کنه. حتی بعضی از مدل ها، پلی فونی 128 نتی دارن که بسیار عالیه.
✓ چند تیمبرالی: تنظیم کننده ها و استودیوهای خانگی رو بررسی کنید که آیا این توانایی برای نواختن بیش از یک صدا به طور همزمان رو دارن یا نه. به عنوان مثال، می تونید صداهای یک پیانو، یک ویولن، یک بانجو و یک بگی پایپ رو با هم با “Danny Boy” بنوازید.
✓ قابلیت:MIDI این روزها همه کیبوردها این ویژگی رو دارن. در ادامه این مطالب و در بخش “جاهایی که می تونید با MIDI برید” درباره MIDI بیشتر بخونید.
✓ پیچ بند (بند زیر و بمی) و مدولاسیون: تتنظیم کننده ها، سینتی سایزرها و استودیوهای خانگی رو بررسی کنید تا صداهای “wah wah” و “woob woob” خودتون رو تولید کنید.
✓ ادیت صدا: به عنوان مثال اگه می‌خواید صداها رو تغییر بدید، استودیوهای خانگی رو بررسی کنید، صدای پیانو رو درخشان تر و شیپورها رو بلندتر کنید، و مثلا غاز با صدای گوشخراش تری بخونه.
✓ رکورد، ادیت و سکوئنسینگ داخلی: آیا می خواید چیزی رو که می نوازید بدون استفاده از رکوردرهای خارجی یا کامپیوتر ضبط کنید؟ شما به یک تنظیم کننده نیاز دارید که اکثر کیبوردهای دیجیتال اون رو دارن، اما فقط استودیوهای خانگی به پیشرفته ترین فیچرهای ادیت و سکوئنسینگ مجهزن.
✓ ریتم ، هارمونی و همنوازی خودکار باس: تنظیم کننده ها رو بررسی کنید.
✓ افکت های صوتی عجیب: اگه می خواید صداهایی که خودتون ساختید رو برنامه ریزی کنید سینتی سایزرها رو بررسی کنید. توجه داشته باشید که بعضی از سینتی سایزرها مونوفونیک هستن، یعنی می تونن فقط یک نت رو در یک زمان اجرا کنن.
✓ موارد دیگه: فلش رم، پلاگین‌های DSP، BIAS Peak، نوسان سازهای فرعی، کدهای صوتی، فیلترهای مدلسازی، آرپژیاتورها، همه این‌ها خیلی جالبن، اما چه ربطی به نوازندگی شما داره؟ خیلی مربوط نیستن. این به سادگی نشون میده که مدل شما در بالاترین سطح فعلی فیچرهای کیبورد قرار داره. هر تصمیمی که دارید، قبل از خرید این سوال مهم رو از خودتون بپرسید: آیا کیبورد رو به عنوان یک ساز دوست دارید؟ وقت بگذارید و مطمئن بشید که دوست دارید از این ساز استفاده کنید و بنظرتون نوازندگی باهاش خوبه. اگه کیبورد فروشگاه به آمپلی فایر و اسپیکر خارجی متصله، از فروشنده بپرسید که آیا می تونید از طریق آمپلی فایر و اسپیکر یا هدفونی که در آینده استفاده می کنید، به کیبورد گوش بدید یا نه. همچنین در نظر داشته باشید که آیا کیبورد خوب به نظر می رسه و آیا از داشتن اون تو خونتون که در اونجا احساس راحتی و آزادی برای تمرین و نوازندگی می کنید لذت خواهید برد یانه. و آیا کیبورد کاری رو که شما می خواید انجام میده، چه صدایی مثل یک ارگ، چه یک بخش سازهای زهی، چه یک گروه بیگانه از یک کهکشان دور؟
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)