چرا پایتون؟
هر سال به این فکر می کنم که آیا به استفاده از پایتون ادامه بدم یا سراغ زبان دیگه ای برم، شاید زبانی که در دنیای برنامه نویسی جدیدتر باشه. اما من به دلایل زیادی روی پایتون تمرکز دارم. پایتون یک زبان فوق‌العاده کارآمده: برنامه های شما در خطوط کد کمتری نسبت به خیلی از زبان های دیگه کار بیشتری انجام میدن. نحو پایتون همچنین به شما کمک می کنه تا کد “پاک” بنویسید. و به این ترتیب، خوندن کد شما آسان تر، اشکال زدایی ساده تر و گسترش و ساخت اون در مقایسه با زبان های دیگه راحت تر میشه.
افراد از پایتون برای اهداف زیادی مثل ساخت بازی، ساخت برنامه های کاربردی وب، حل مشکلات تجاری و توسعه ابزارهای داخلی در انواع شرکت های جالب استفاده می کنن. این زبان همچنین به شدت در زمینه های علمی، برای تحقیقات دانشگاهی و کارهای کاربردی استفاده میشه.
یکی از مهم ترین دلایلی که من به استفاده از پایتون ادامه میدم به خاطر جامعه پایتون هستش که شامل گروه بسیار متنوع و دوستانه از مردمه. اجتماع برای برنامه نویس ها ضروریه، چون برنامه نویسی یک کار انفرادی نیست. خیلی از ما، حتی با تجربه ترین برنامه نویس ها، باید از افرادی که قبلا مشکلات مشابه رو حل کردن راهنمایی بخوایم. داشتن یک انجمن خوب و حامی برای کمک به شما در حل مشکلات خیلی مهمه و انجمن پایتون از افرادی که این زبان رو به عنوان اولین زبان برنامه نویسی خود یاد می گیرن یا با پیشینه زبان های دیگه به پایتون میان کاملا حمایت می کنه.
پایتون یک زبان عالی برای یادگیری هستش، پس بیایید شروعش کنیم!
قسمت اول
مبانی
قسمت اول این کتاب مفاهیم اساسی مورد نیاز برای نوشتن برنامه های پایتون رو به شما آموزش میده. خیلی از این مفاهیم برای همه زبان های برنامه نویسی مشترک هستن، بنابراین در طول زندگی حرفه ای شما به عنوان یک برنامه نویس مفید خواهند بود.
تو فصل 1 شما پایتون رو روی کامپیوترتون نصب می کنید و اولین برنامه خودتون رو اجرا می کنید که پیام Hello world رو روی صفحه نمایش نشون میده!
تو فصل 2 یاد می گیرید که اطلاعات رو به متغیرها اختصاص بدید و با متن و مقادیر عددی کار کنید.
فصل 3 و 4 فهرست ها رو معرفی می کنه. فهرست ها می تونن هر مقدار اطلاعات رو که می خواید تو یک مکان ذخیره کنن و به شما امکان میدن با اون داده ها به شکل کارآمدی کار کنید. شما می تونید با صدها، هزاران و حتی میلیون ها مقدار فقط در چند خط کد کار کنید.
تو فصل 5 شما از دستورات if برای نوشتن کدی استفاده می کنید که در صورت درست بودن شرایط خاص به یک روش پاسخ میده و اگر اون شرایط درست نباشه به روش دیگری پاسخ میده.
فصل 6 نحوه استفاده از دیکشنری های پایتون رو به شما نشون میده که به شما کمک می کنه بین بخش های مختلف اطلاعات ارتباط برقرار کنید. دیکشنری ها مثل فهرست ها، می تونن حاوی اطلاعاتی باشن که شما برای ذخیره کردن نیاز دارید.
تو فصل 7 یاد می گیرید که چطور ورودی های کاربرها رو بپذیرید تا برنامه های خودتون رو تعاملی کنید. همچنین با لوپ های while آشنا میشید که تا وقتی که شرایط خاص درست باقی می مونن، بلوک های کد رو به طور مکرر اجرا می کنن.
تو فصل 8 توابعی رو می نویسید که بلوک های کد نام گذاری شدن که که یک خاص رو انجام میدن و می تونن هر زمان که به اونها نیاز داشته باشید اجرا بشن.
فصل 9 طبقه هایی رو معرفی می کنه که به شما امکان میده اشیاء دنیای واقعی رو مدل سازی کنید. شما کدی می نویسید که نشان دهنده سگ ها، گربه ها، مردم، ماشین ها، موشک ها و موارد دیگره.
فصل 10 به شما نشون میده که چطور با فایل ها کار کنید و خطاها رو مدیریت کنید تا برنامه هاتون به شکل غیر منتظره خراب نشن. قبل از بسته شدن برنامه، داده ها رو ذخیره می کنید و وقتی که برنامه دوباره اجرا میشه، داده ها رو دوباره می خونید. با موارد استثنای پایتون آشنا خواهید شد که به شما امکان میده خطاها رو پیش بینی کنید و برنامه هاتون رو وادار کنید اون خطاها رو به خوبی مدیریت کنن.
تو فصل 11 شما یاد خواهید گرفت که برای کدتون تست بنویسید که بررسی کنید که برنامه هاتون همانطور که شما می خواید کار می کنن. در نتیجه، می تونید برنامه هاتون رو بدون نگرانی در مورد معرفی باگ های جدید گسترش بدید. تست کد یکی از اولین مهارت هایی اهستش که به شما کمک می کنه تا از یک برنامه نویس مبتدی به یک برنامه نویس متوسط تبدیل بشید.
شروع کردن
تو این فصل، اولین برنامه پایتون خودتون، یعنی hello_world.py رو اجرا خواهید کرد. اول باید بررسی کنید که آیا نسخه اخیر پایتون روی کامپیوتر شما نصب شده یا نه. اگر نصب نشده، انجامش بدید. همچنین یک ویرایشگر متن برای کار با برنامه های پایتون خودتون نصب می کنید. ویرایشگرهای متن کد پایتون رو تشخیص میدن و بخش هایی رو که می نویسید هایلایت می کنن و درک ساختار کد شما رو راحت می کنن.
تنظیم محیط برنامه نویسی
پایتون تو سیستم عامل های مختلف کمی متفاوت هستش، بنابراین باید چند نکته رو در نظر داشته باشید. تو بخش های بعدی، مطمئن میشیم پایتون به درستی روی سیستم شما تنظیم شده.
نسخه های پایتون
هر زبان برنامه نویسی با ظهور ایده ها و فن آوری های جدید تکامل پیدا می کنه و توسعه دهنده های پایتون به طور مداوم این زبان رو همه فن حریف تر و قدرتمندتر کردن. در زمان نوشتن این مطلب، آخرین نسخه پایتون 3.11 هستش، اما همه چیز تو این کتاب باید روی پایتون 3.9 یا بالاتر اجرا بشه. تو این بخش متوجه خواهیم شد که آیا پایتون قبلا روی سیستم شما نصب شده یا نه و آیا نیاز به نصب نسخه جدیدتری دارید یا نه. پیوست A شامل جزئیات بیشتری در مورد نصب آخرین نسخه پایتون در هر سیستم عامل اصلی هم هست.
اجرای قطعه کد پایتون
می‌تونید مفسر پایتون رو تو یک پنجره ترمینال اجرا کنید و این به شما امکان میده بیت هایی از کد پایتون رو بدون نیاز به ذخیره و اجرای کل برنامه امتحان کنید.
تو کل این کتاب، کدهایی رو خواهید دید که به این شکل هستن:
|
1 2 3 4 |
>>> print("Hello Python interpreter!") Hello Python interpreter! |
اعلان سه براکت زاویه (>>>) که ما از اون به عنوان اعلان پایتون اسم می بریم، نشون میده که شما باید از پنجره ترمینال استفاده کنید. متن پررنگ کدی هستش که باید وارد کنید و بعد با فشار دادن ENTER اجرا کنید. بیشتر مثال های این کتاب، برنامه های کوچیک و مستقلی هستن که به جای ترمینال، از ویرایشگر متن خودتون اجرا می کنید، چون بیشتر کدتون رو در ویرایشگر متن می نویسید. اما گاهی اوقات، مفاهیم اساسی در یک سری از قطعه هایی که از طریق یک جلسه پایانه پایتون اجرا میشن نشون داده میشن تا مفاهیم خاص رو به طور موثرتری نشون بدن. وقتی سه براکت زاویه رو در فهرست کد می بینید، به کد و خروجی یک جلسه ترمینال نگاه می کنید. شما تو یک لحظه سعی می کنیم در مفسر سیستم کدنویسی کنیم.
ما همچنین از یک ویرایشگر متن برای ایجاد یک برنامه ساده به اسم Hello World استفاده می کنیم! که به یکی از اجزای اصلی یادگیری برنامه نویسی تبدیل شده. یک سنت دیرینه در دنیای برنامه نویسی وجود داره که چاپ پیام سلام دنیا! به عنوان اولین برنامه شما تو یک زبان جدید برای شما خوش شانسی به ارمغان میاره. چنین برنامه ساده ای هدف بسیار واقعی رو دنبال می که. اگه این روی سیستم شما به درستی اجرا بشه، هر برنامه پایتونی که می نویسید هم باید کار کنه.
درباره ویرایشگر کد VS
VS Code یک ویرایشگر متن قدرتمند و با کیفیت حرفه ای هستش که رایگان و برای افراد مبتدی مناسبه. VS Codeهم برای پروژه های ساده و هم برای پروژه های پیچیده عالی عمل می کنه، بنابراین اگه در زمان یادگیری پایتون از اون استفاده کنید، می تونید وقتی پیشرفت کردید و به پروژه های بزرگ تر و پیچیده تر رسیدید، از اون استفاده کنید. VS Code رو میشه روی همه سیستم عامل های مدرن نصب کرد و از اکثر زبان های برنامه نویسی از جمله پایتون پشتیبانی می کنه.
ضمیمه B اطلاعاتی در مورد بقیه ویرایشگرهای متن ارائه میده. اگه در مورد گزینه های دیگه کنجکاو هستید، ممکنه بخواید تو این مرحله از این ضمیمه صرف نظر کنید. اگه می خواید برنامه نویسی رو سریع شروع کنید، برای شروع می تونید از VS Code استفاده کنید. بعد از کسب تجربه به عنوان یک برنامه نویس، می تونید ویرایشگرهای دیگری رو در نظر بگیرید. تو این فصل، شما رو برای نصب VS Code روی سیستم عاملتون آشنا می کنم.
توجه
اگه قبلا یک ویرایشگر متن نصب کردید و می دونید که چطور اون رو برای اجرای برنامه های پایتون پیکربندی کنید، می تونید از اون ویرایشگر استفاده کنید.
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)