بهتر است ابتدا تمام عملیات آرمونیکی، به عنوان نمونه روی اشل مد دوگاه یا گام مد دوگاه (شور) انجام بگیرد. شاید این سوال ایجاد شود که چرا مد دوگاه و نه مد یک گاه که همان ماهور است، برای این منظور انتخاب نشده است؟ باید گفت اولا ماهور از نظر من اصالتش مورد تردید است، زیرا مثلا گام ماهوری که از سل شروع می شود، می بایست درجه سوم آن، یعنی نوت سی، در اصل به صورت سی کرن بوده باشد؛ در صورتیکه امروز آنرا به صورت سی بکار استفاده می کنند.
دوما، مد دوگاه دارای گامی است کاملا مشابه گام dorien در یونان باستان و این گام دارای خواص گام دو ماژور به حالت معکوس است و چون گامی است پایین رونده بخوبی می تواند پایه آرمونی زوج قرار گیرد.
در مثال شماره یک، گام دوگاه یا همان مد شور را می بینید:
البته تنها فرق شور و dorien این است که فاصله بین درجه یک و دوم در دورین، نیم پرده است و در گام شور همین فاصله کمی بیشتر است. ولی امروز اجبارا گام شور را تعدیل می کنیم. یعنی سی کرن را به سی بمل تبدیل میکنیم تا بتوان آن را در همه جای دنیا اجرا کرد.
به مثال های ۱ و ۲ و ۳ توجه کنید.
گام دورین یا دوگاه، علاوه بر کشور ما، ایران، در اغلب کشورهای اروپایی از جمله دراسکاندیناوی (و خیلی عجیب است که) در ماداگاسکار و حتی در شرق دور نیز وجود دارد. به خصوص در یونان باستان استفاده از آن مرسوم بوده و آن را گامی در خور مردمان برتر و قوم اسپارت می دانسته اند.
یکی از خواص برتر همین گام این است که اگر بطور معکوس، یعنی از نت زیر به بم، آنرا به حساب آوریم کاملا برابر با فرمول گام ماژور می شود. یعنی اگر از تونیک آن به طرف اکتاو پایین برویم به ترتیب پرده–پرده-نیم پرده-پرده-پرده-پرده-نیم پرده خواهیم داشت. (مثال شماره ۴ و ۵)
تذکر: دورین کاملا با ماژور بالارونده منطبق هستند و این هم یکی از دلایل انتخاب گام دوگاه (شور) یا دورین برای مثالها میباشد.
منبع : گفتگوی هارمونیک
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)