تصویر نقاشی شده از باخ در سال 1748
آیا باخ بزرگترین آهنگساز جهان است؟
برای اغلب هنرجویان موسیقی اثبات این موضوع که یوهان سباستین باخ بزرگترین آهنگساز تاریخ موسیقی است، همواره جذاب بوده و هرگز خالی از لطف نخواهد بود. با این وجود
حتی اگر نخواهیم به مباحث تاریخی و مقایسه آثار و فعالیت آهنگسازان و موسیقی دانان به دقت بپردازیم، باید اذعان کنیم که اگر یوهان سباستین باخ بزرگترین آهنگساز تاریخ موسیقی
نباشد، در زمره بهترین هاست و اگر توجه داشته باشیم که معیار ارزیابی یک هنرمند از دیدگاههای متفاوت، از جمله میزان تاثیرگذاری او بر دیگر شخصیت های موسیقی ملاک مقایسه
باشد دیگر هیچ شکی باقی نمی ماند که او بزرگترین آهنگساز جهان است.
تاثیر گذاری بر دیگران
بهتر است بحث را با موضوع تاثیر باخ بر آهنگسازان و آثار آنان آغاز نماییم، اگر بخواهیم توانایی باخ را با تعداد آثارش بسنجیم، بدون شک او در زمره پرکارترین آهنگسازان جهان
نیست و آهنگسازان هم عصر او هچون جورج فیلیپ تلمن (Georg Philipp Telemann آهنگساز باروک و معاصر باخ) و آنتونیو ویوالدی، آثارشان در مجموع پنج برابر آثار باخ
است.
هر چند در بسیاری از موارد ویوالدی را مورد انتقاد قرار داده اند که او بیش از ۴۵۰ کنسرتو نداشته و آنها را با ترکیب بندی های مختلف در دیگر کنسرتوهایش تکرار نموده است. با این
تفاسیر زمانی که بحث تاثیر مطرح می شود، هیچ آهنگساز دیگری نتوانسته نقش پرقدرت باخ را در این عرصه ایفا نماید.
اگر اشخاصی این نکته را تکذیب کنند، به احتمال زیاد آنها هرگز تکنیک های باخ را مورد بررسی دقیق قرار نداده و یا پیروی از این تکنیک ها را امری دشوار تلقی نموده اند. به هر
ترتیب یوهان سباستین باخ رد پایی طویل و پررنگ در تاریخ آهنگسازی از خود به جای گذارده که تاثیرات مثبت و منفی بسیاری را به همراه داشته است.
هایدن (Haydn) در سنین پیری به منظور دستیابی یک نسخه خطی مس در سی مینور (Mass in B Minor) دچار مشکل شده بود. تقریبا در همان زمان موتسارت جوان، روزی در
بازدید از کلیسای سنت توماس (St. Thomas) در شهر لایپزیگ برای اولین بار یکی از موتت های (motet نوعی موسیقی کرال) باخ را شنید و با تعجب بانگ برآورد که “این
موسیقی است که می توان از آن چیزی آموخت”.
یوهان سباستین باخ (سمت چپ و پسرانش)
مورد او به کار برده است.
کلمه Bach در زبان آلمانی به معنای “جوی کوچک” است، بتهوون در مورد این آهنگساز بزرگ کلمه Meer را به کار برده که Meer در زبان آلمانی به معنای اقیانوس است.
فلیکس مندلسون (Mendelssohn) در قرن نوزدهم به احیای مجدد آثار باخ پرداخت و یوهان برامس (Brahms) نیز همواره مشتاقانه در انتظار کارهای جدید از Schumann’s
Bach Gesellschaft (انجمن باخ شومان) بود.
تحت تاثیر قرار گرفتن
از آنجائیکه باخ در مقایسه با آهنگسازان هم عصر خود میل شدیدتری به موسیقی داشت و پیروی از سبک او نگرش عمیق تری از حد معمول را طلب می کرد، همگان قادر به بهره جویی
از اقیانوس بیکران هنرش نبودند. شاید یکی از دلایلی که او را از دیگر آهنگسازان متمایز نموده این نکته است که هیچ یک از آثارش سطحی نیستند.
در سال ۱۸۰۲ یوهان نیکولاس فورکل (Johann Nikolaus Forkel موسیقی دان آلمانی) در مورد باخ نوشت:
“باخ به کارهای Couperin (خانواده ای که قرنها دست اندر کار موسیقی – بخصوص فرانسه – بودند) اشراف کامل دارد و آثار آنها را همچون دیگر آهنگسازان هارپسیکورد فرانسوی
هم عصرش ارزش می نهد؛ زیرا نکات بسیاری در رابطه با تکنیک های کیبورد از آنان آموخته است. ”
آثار باخ مجموعه ای از سبک های مختلفی است که عموما در آثار هم عصرانش به چشم می خورد، در حقیقت موسیقی او ارتباط نامحدودی با مخاطبان، سنت ها و چهارچوب های زمان
خودش برقرار نموده بود؛ باخ تصمیم نداشت از گذشته یا حال بگریزد.
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)