تا حالا به وفور این اصطلاح رو شنیدیم. اما واقعا عود خوش ساخت چیه؟ یه عود چه ویژگی هایی باید داشته باشه تا نوازنده بتونه سال ها بدون مشکل ازش استفاده کنه و لذت ببره؟
دکتر چنگیز ساریکوش سازنده مشهور ترک با بیش از ۳۶ سال سابقه در عرصه سازندگی عود، به طور مختصر و مفید این ویژگی ها رو توضیح داده و راه های تشخیص یه عود با کیفیت رو از نمونه های بی کیفیت شرح داده که به نظر من دونستنش مفید و لازمه و برای خرید عود خیلی کمک میکنه. این نوشته رو با ترجمه بنده میتونید تو ادامه مطلب بخونید:
چگونگی تشخیص یک عود خوب
اکشن
به فاصله سیم ها از صفحه انگشت گذاری در محل رسیدن دسته به بدنه ساز، اکشن میگویند. ممکن است در ابتدا اکشن مناسب به نظر برسد اما بعد از این که سیم ها برای کوک مناسب کشیده شدند ممکن است شما را متعجب کنند و ببینید که دسته کج میشود و اکشن افزایش می یابد. اگر تنظیم محل اتصال دسته و بدنه مناسب باشد، اکشن نباید از ۳ میلی متر تجاوز کند.
گوشی ها
این ها بزرگترین دردسری هستند که عود نواز با آن مواجه میشود، معمولا یا می لغزند یا می چسبند. گوشی ها از نظر شکل مخروطی هستند و سوراخ های جعبه گوشی به منظور قرارگیری مناسب [گوشی ها] باید با این شکل هماهنگ باشد. اگر سوراخ های جعبه گوشی نا مناسب بریده شده باشند یا از نظر شکل استوانه ای باشند گوشی ها درست [در جعبه گوشی] قرار نمی گیرند که نتیجه اش معمولا در بدترین لحظه ها یا لغزش است یا چسبیدن.
خرک
معمولا خرک با یک فشار معمولی از بدنه کنده میشود. این ناشی از آن است که سطح زیری خرک، جایی که به بدنه می چسبد، با بدنه تراز نیست که یک اتصال ضعیف را نتیجه می دهد. در جایی که خرک چسبانده شده دنبال فضای خالی بگردید. اگر فضایی دیدید که در خرک با صفحه تماس ندارد یعنی به سستی چسبانده شده. همچنین به سوراخ های سیم ها نگاه کنید. آنها باید از نظر فاصله و ارتفاع برابر باشند. فاصله سیم ها از صفحه باید ۹ تا ۱۲ میلی متر باشد.
صفحه صدا
معمولا خم شدگی را در وسط یا در محل اتصال با بدنه پیدا میکنید. این ناشی از پل گذاری نا مناسب است. پل گذاری شامل یک سری تیغه[های چوبی] است که صفحه صدا را محکم میکنند و به بدنه متصل میکنند. با نوک انگشتان تان به آرامی به وسط و لبه های صفحه ضربه بزنید و به دنبال تیغه های سست بگردید. تیغه های شل [موقع ضربه خوردن] کمی تق تق یا وز وز میکنند. توجه کنید این روش در مورد ساز های نو همیشه تیغه های سست را مشخص نمی کند زیرا اتصالات ضعیف ممکن است تا وقتی که ساز برای مدتی نواخته نشده آشکار نشوند. به علاوه خم شدگی یا تاب برداشتن خفیف صفحه در مقابل خرک مضر نیست.
شیطانک
سیم ها [در محل خرک] باید یک میلی متر از صفحه انگشت گذاری فاصله داشته باشند. فاصله بین سیم ها در یک جفت یک میلی متر و از یک جفت تا جفت بعدی سه یا چهار میلی متر است.
گز زدن سیم ها
گز زدن سیم ها میتواند از موارد زیر ناشی شود:
۱- سیم کهنه یا نامرغوب
۲- تاب برداشتن صفحه انگشت گذاری
۳- پل های شل
۴- خم شدن یا تاب برداشتن صفحه بین شمس بزرگ و دسته
وضوح صدا/مشکلات صدا
صدای خوب نتیجه این موارد است:
۱- به کار گیری چوب مناسب برای صفحه صدا و پل ها
۲- ضخامت [مناسب] چوب، هم برای صفحه صدا و هم برای پل ها
۳- فاصله بین پل ها
۴- پشت عود تاثیر چندانی بر مشکلات صدا ندارد
منبع : oudamir.com
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)