پیانو فلامنکو چیست ؟

چانو دومینگز، دیوید پنیا دورانتس، دیگو آمادور و … تنها برخی از نامهایی هستند که اخیراً در دنیای پیانو فلامنکویی که هر روز بزرگتر می شود با قدرت نوازندگی می کنند.اما پیانوی فلامنکو چیست؟

پیانوی فلامنکو چیزی جز اجرای فلامنکو با پیانو نیست. همین و بس. اختلاف نظر هایی  دراین مورد وجود دارد . این اختلافات باعث بوجود آمدن نظریه های مختلف در این سبک شده است . نظریه پردازان گروه اول صرفا نواختن قطعات گیتار فلامنکو را با پیانو به عنوان پیانو فلامنکو معرفی می کنند و نظریه پردازان گروه دوم بر این باورند که تقلید از صدای گیتار همراه با گسترش تکنیک و صدای مخصوص به پیانو ، پیانو فلامنکو را بوجود می آورد

ریشه ها و تحولات پیانو فلامنکو :

ریشه چیزی که امروزه به عنوان پیانو فلامنکو می شناسیم به قرن نوزدهم باز می گردد ، زمانی که موسیقی وجود داشت که تاریخ نویسان و تحلیل گران موسیقی آن را پیش فلامنکو نامیده اند و ریشه آن چیزی است که بعدها به فلامنکویی که امروزه می شناسیم تحول یافت. در آن زمان اکثر آثار موسیقی پیش فلامنکو فقط برای تک نوازی پیانو تصنیف می شدند یا بهتر بگوییم برای همراهی با ترانه.در آن زمان عادت بر این بود که هر کجا این نوع موسیقی نواخته می شد پیانویی هم گذاشته شود و حتی آواز یک نفره اپرا هم اجرا می شد.

اما مرجع اصلی پیانوی فلامنکو نه به پیش فلامنکو بلکه بدون شک به خوزه رومرو و آرتورو پاون نسبت داده می شود.خوزه رومرو پیشگام بردن ضرب آهنگ گیتار به پیانو بود، ضربه، ارتعاش ساز و هر آنچه که عموماً مربوط به گیتار فلامنکو بود. می توانیم نمونه های خوبی از وی در صفحات “پیانوی فلامنکو”، “فلامنکو آندلسی”، “فرم های موسسیقیایی آندلسی”، و “فانتزی موسیقی آندلسی ایبروامریکایی” از او ببینیم. متأسفانه تمام آنها از بین رفته اند و باز سازی آنها بسیار سخت است.از سوی دیگر آرتورو پاوون بصورت اساسی توانست همراهی بین رقص و آواز را توسعه بخشد، که معمولاً آثار او همراه با مانولو کاراکول بود.

تحولات در پیانو فلامنکو :    

تحول در مورد پیانوی فلامنکو تا زمان ما از دو راه مختلف بوده است، و به این ترتیب دو گروه از پیانیست ها را تشکیل داده است. گروه اول فلامنکوی سنتی را که با گیتار نواخته می شده به پیانو منتقل کردند بدون اینکه از سایر جنبه های موسیقیایی سایر سبک ها بهره ببرند. در این گروه خاویر کوبله و پدرو ریکاردو مینیو  برجسته ترند.

گروه دوم متشکل از پیانیست هایی است که به این سبک ، سایر سبک های موسیقی و اساساً موسیقی جز اضافه نمودند ، افرادی مانند چانو دومینگز ، پرچم داران این گروه خوان کورتس، سرجیو مونروی و دیگو آمادور هستند. مشاهده خط سیر قسمت اعظمی از آنها هر بار کمرنگ تر می شود وقتی می بینیم که به سمت همراهی با آواز یا رقص رو نکرده اند بلکه بر پیانو به عنوان آلت تک نواز بسنده کرده اند ( به جز برخی موارد در بعضی آثار) . به هر صورت این مسیر بصورت درخشانی ادامه نداشته است.

یادگیری پیانوی فلامنکو نیاز به فوکوس خوب روش شناختی دارد، یک اسلوب بندی خوب انجام شده که تا کنون وجود نداشته است. تقلید از تکنیک گیتار با  پیانو برای رسیدن به  خلاقیت یک اشتباه نیست، بلکه بهره مندی از امکانات هارمونیک پیانوست.

چه ویژگی هایی برای نواختن پیانوی فلامنکو مورد نیاز هستند؟

بصورت خاص هیچ چیز. چیزی که کم است تمرکز بر روش شناختی است. یا بهتر بگوییم کم نیست چون اصلاً موجود نیست . قسمت اعظمی از منتقدین تقصیر را به خاطر نداشتن پیانیست های فلامنکوی دیگر یا اینکه چرا پیانو کاملاً با فلامنکو عجین نمی شود را بیشتر بخاطر عدم  نظام دهی می دانند. کار کنونی در این مسیر همین است، یعنی توسعه متد آموزشی و وارد کردن آن به محتوای واحد های آموزشی  پیانو فلامنکو. موردی مهم که کمتر بر روی آن تمرکز شده است

قبل از مشخص کردن اینکه جنبه های برجسته در یادگیری پیانوی فلامنکو کدامند باید در مطلب ذیل تعمقی داشت.در طول یادگیری نواختن پیانو فلامنکو دو نوع فاز( مرحله) کاملاً متفاوت وجود دارد.

فاز اول یا مرحله تقلید که در آن سعی در تولید صدای گیتار بوسیله پیانو می شود. و فاز دوم یا مرحله خلاقیت که ریشه در فاز قبلی دارد و شامل نواختن فلامنکو با پیانو و با تکنیک خاص خود پیانو است ، علی الخصوص با بهره گیری از امکانات تازه هارمونیکی که پیانو در اختیار ما می گذارد.

نباید فراموش کرد که هارمونی مورد استفاده بصورت سنتی در فلامنکو تناوب تنظیم گیتار با آلت همراه دیگری است. به هر حال نوع دیگری از میزان سازی و یا نوع دیگری از ت

نظیم نت ها در آلت موسیقی جای به هارمونی متفاوت دیگر و همچنین تکنیک دیگری خواهد داد.

این هارمونی بی شک فلامنکو خواهد ماند چون هارمونی که کاملاً جدید باشد نیست بلکه هارمونی غنی شده ای با درجات آوایی جدیدتر و آکوردهای جدیدتر است. حتی در مرحله تقلید ما مجبور به ایجاد نوعی تطابق تکنیک های مختلف گیتار با پیانو هستیم که توسط تقویت نتهای مختلف در هر دو آلت همراه بوده اند. تنظیمات ساده در گیتار ممکن است در پیانو اجرا ناپذیر باشند و یا بر عکس.

تفاوت های تکنیکی اساسی میان گیتار و پیانو

اصلی ترین تفاوت میان گیتار و پیانو مربوط به کاربرد های مختلفی است که دستها در هر آلت دارند. این تفاوت اصلی ترین مسئله در مرحله خلاقیت است. در گیتار یک دست – دست چپ- برای آلت های راست دست نت می نوازد در حالیکه دست دیگر – دست راست- نوازنده واقعی ساز است. این عمل باعث می شود که مثلاً این امکان وجود نداشته باشد که بصورت ریتمیک با اکوردها فالش نواخته

شود.

در مورد پیانو اینگونه نیست ، در پیانو هر دو دست کارشان یکسان است ، حتی با اینکه نواختن سریعتر معمولاً برای ملودی است ، دست راست بخش ملودی را می نوازد و دست چپ آنرا همراهی می کند.

با نواختن یک نت فالش میزان آن دو برابر می شود چون با هر دودست نواخته می شود و این اتفاق در نواختن پیانو می افتد. به همین ترتیب همچنین امکان نواختن ملودی فالش با دست راست وجود دارد در حالی که بصورت هارمونیک و ریتمیک توسط دست چپ همراهی می شود. یک تکنیک خاص باعث پدید آمدن یک صدای خاص خواهد شد.

در آموزش پیانوی کلاسیک که همراهی کننده رقص و آواز است حتماً باید  مرحله تقلید را بگذراند تا بعداً بتواند وارد مرحله دوم یا مرحله خلاقیت شود.تقلید از صدای گیتار به معنای افتادن در دام نیست چون بحث های زیادی در این مورد صورت گرفته است

به همین ترتیب قبل از اینکه بتوان اواز و رقص را همراهی کرد باید منبع خوبی بدست آورد: پس از یادگیری ابتدایی تکنیکهای گیتار تطبیق یافته برای پیانو، با مطالعه هر کلید در نواختن ها، واریاسیونها، فالش ها و اختتام ها ادامه می دهیم. و دست آخر امکان همراهی با رقص و آواز در تمام آنچه که ذکر شد و در تمامی آهنگ ها غیر قابل اجرا می باشد، زیرا متأسفانه برای پیانوی پیانیست ها نمی توان سجیلا نصب کرد.

اگر ما با یک پیانوی الکترونیک بنوازیم این امکان بوجود می آید ولی مورد صحبت ما گیتار اکوستیک است. فکر بکنیم که معمولاً در یک کنسرت بسیار مهم از یک پیانوی آکوستیک بزرگ افقی استفاده شود ، و در آن عملاً امکان تنظیم الکترونیکی از بین می رود و فقط از دستان پیانیست هایمان استفاده می کنیم.

به علاوه عمل یادگیری نواختن آن در تمام صدا هایش برای ما شناخت هایی از کلید ها ایجاد می کند که بصورت فوق العاده ای برای درک عمیق موسیقی مفید هستند، و برای هر نوع وضعیت موسیقیایی قابل اجرا می باشد.

کارلوس توریخانو استاد و پیانیست چیره دست با ارائه مقاله ای بنام پیانو فلامنکو دیدگاه خود را از پیانوی فلامنکو نشان می دهد. و مرور مختصری بر ریشه ها و تحولات بعدی تا حال حاضر داشته و موقعیت مطالعاتی پیانوی فلامنکو را بصورت تخصصی تحلیل می نماید. تجربه وسیع او به عنوان نوازنده و به عنوان استاد دیدگاه ویژه ای  در مقابل پیانوی فلامنکو به وی بخشیده است.

منبع : فلامنکو نیوز