برای دانلود بزرگ ترین بانک نت موسیقی (180 هزار نت) به صورت یکجا اینجا را کلید کنید
دانلود و آموزش های بیشتر
×بستن تبلیغ

نکاتی در مورد ساخت تنبور

نبمواد اولیه مورد نیاز برای ساخت تنبور  :
– انوع چوب : گردو(برای ساخت کاسه) ، چوب توت وتوت سیاه (برای ساخت کاسه و دسته )،چوب افرا، سنجد وشمشاد (برای ساخت سیم گیر، خرک، زه ، اشک و تزئینات دیگر  (
– استخوان برای نصب روی دسته در صورت ساخت ساز هایی تزئینی تر و خاص
– چسب یا سریشم
– شاخ قوچ برای ساخت خرک ، سیمگیر ، شیطانک
– پرده یا دستان
– سیم (در جنس ها و ضخامت های مختلف ومورد نیاز)
– لوازم رنگ آمیزی ساز : الکل صنعتی نود درجه ، لاک طلایی – پارافین غیر خوراکی مایع- رنگ ( بیکرومات پتاسیم یا سدیم و رنگهای طبیعی دیگر)
وسایل و ابزار مورد نیاز برای ساخت تنبور  :
– مغار گیلویی : برای کندن و خالی کردن داخل کاسه سازها
– تیشه معمولی نجاری در اندازه های بزرگ ، متوسط و کوچک : برای تراش روکار و شکل دادن
– اسکنه : برای درآوردن فاق و وصل دسته و  . . .
– اره تَر بُری و خشک بری – اره کمانی : برای برای درز کردن کاسه ، فاق زبانه کاسه و بریدن و درست
کردن خرک ، بریدن و درز کردن استخوانهای روی دسته ساز
– رنده های معمولی نجاری ، رنده خشتی ، رنده بغل دوراهی : برای رنده کردن و شکل دادن
– انبرک : برای اندازه گیری قطر کاسه
–  کولیس ، گونیا و پرگار
– خط کش فولادی
– خط کش نجاری
– چوب ساب ترسابی و خشک سابی
– چوب ساب قاشقی و نیم گرد
– لیسه معمولی و نیم گرد
– قید ( گیره بزرگ) برای تحت فشار قراردادن دوقسمت کاسه ساز
– گیره رومیزی
– دریل دستی
– دریل شترگردن
– ریسمان باریک پنبه ای
– انواع قالبها( برای ساخت کاسه)
–  کاغذ سمباده آج متوسط و آج ریز(نرم)
روش ساخت  :

مشخصات ظاهری تنبور بلندی این ساز در نمونه های مختلف یکسان نیست و بدون در نظر گرفتن نمونه های استثنا 84 تا 95 سانتیمتر می یاشد . که طول کاسه بین 36 تا 40 سانتیمتر وطول دسته 48 تا 55 سانتیمتر می باشد  .
انتخاب چوب:

کاسه تنبور عموما از چوب توت ساخته می شود و انتخاب نوع جنس چه توتی باشد دارای حساسیت و نکاتی است .بهترین نوع آن چوب درخت توتی است که میوه اش رنگی مثلا ارغوانی یا سیاه باشد .و اگر از مناطق کوهپایه ای باشد و کمتر آب خورده باشد زنگ صدای بهتری خواهد داشت . چوب درختان مناطق مرطوب و اراضی که درای املاح آهنی روئیده باشند صدای مطلوبی نخواهد داشت . با دقت در انتخاب نوع چوب می توان به صدای دلخواه دست یافت .چنانچه در قسمت انتخاب شده چوب گره وجود داشته باشد بر صدای ساز اثر نامطلوب خواهد داشت  .
گره عبارتست از اثر شاخه ای که در تنه ی درخت ایجاد می کند و به صورت گره زنده وگره ی مرده بر روی چوب دیده می شود در مورد گره های زنده ی چوب شاخه هنوز به ساقه هیچ گونه وابستگی نداشته ورنگ ان از رنگ چوب تیره تر است وچوب های سوزنی برگ نصبت به پهن برگان گره های بیشتری دارد وگره ی مرده حاصل از قطع شاخه ی درخت در گذشته یا خشک شدن در گذشته است که پس از گذشت چند سال درخت روی ان را می پوشاند.گره ی زنده نسبتا مقاوم می باشد اما گره ی مرده مقاومت چوب را پایین می آورد
در انتخاب رگه های آوندی چوب هم باید دقت خاصی داشت . اگر رگه های آوندی راست و نزدیک به هم ( به اصطلاح خط ریز  )باشند صدای حاصل بم تر خواهد بود . چنانچه رگه ها راست ولی زیاد به هم نزدیک نباشند صدای حاصله زیر تر خواهد بود.انتخاب رگه های درشت توصیه نمی شود  .
وزن مخصوص یا جرم حجمی چوب نیز در کیفیت صدا تاثیر دارد . اگر فشردگی چوب زیاد باشد دارای وزن مخصوص بیشتر می شود به اصطلاح فشرده تر و سنگین تر می شود و صدای زیرتری از آن حاصل می شود و برعکس اگر مقدار فشردگی چوب کمتر باشد به اصطلاح پوک و سبک (پفکی) باشد صدای بم تر و بهتری خواهد داشت و نهایتاً وزن کلی ساز هم کمتر می شود  .
قطر یا ضخامت دیواره کاسه باید بین 3 تا 5 میلیمتر باشد بیش از 5 میلیمتر صدا فو ق العاده زیر و اگر کمتر از 3 میلیمتر باشد صدای ساز بم و خام خواهد بود . صدای نافذ گیرا و با طنین و پخته میانگین این ضخامت ها حدود 4 میلیمتر است . البته ضخامت کاسه در تمام قسمت های کاسه کاملا یکسان و مساوی نمی باشد  .
حجم کاسه و نوع قالب هم در صدا تاثیر دارد معمولا کاسه های بزرگتر صدای بم تر و کاسه های کوچکتر صدای زیر تر ی دارند  .
چوب دسته تنبور هم از چوبی انتخاب می شود که باید محکم تقریبا سبک صیقل پذیر کاملا خشک، راست، بدون گره بدون پوسیدگی وترک خوردگی و سالم باشد.معمولا چوب گردو البته از چوب های دیگری مانند چنار موج و زرد آلو هم می توان استفاده نمود  .
پوست
بافت چوب پنبه ای
آبراه
بافت اصلی
اگر به برش عرضی استوانه تنه درخت توجه بنماییم از قسمت بیرون ابتدا پوست را مشاهده می نماییم که بستگی به نوع چوب دارای ضخامت های متفاوتی می باشد و در زیر آن لایه ای سفید رنگ یا به رنگ روشن دیده می شود که اصطلاحا بافت چوب پنبه ای گفته می شود و بعد از آن تا حدود مرکز تنه بافت اصلی چوب مشاهده می گردد و در قسمت مرکزی تنه درخت آبراه یا آبخور دیده می شود چوب انتخابی برای ساخت کاسه باید در قسمت سالم بافت اصلی واقع شود.
از سازندگان معروف تنبور، ابتدا از نریمان (سازندة آسوری تبار) و نیز از اسداللّه گهواره (سازندة کرمانشاهی الاصل ) باید نام برد. سازندگان دیگری نیز، به سبب رواج و رونق تنبور در سالهای اخیر، هر کدام تنبورهایی با صدای خاص خود را ساخته اند ولی هیچکدام از سنّت قدیمی تنبورنوازی خارج نشده اند.

 

منبع : tanboor.ir

 

 

برای دانلود بزرگ ترین بانک نت موسیقی (180 هزار نت) به صورت یکجا اینجا را کلید کنید
دانلود و آموزش های بیشتر

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *