موسیقی تنبور دارای حالات و جنبههای متفاوتی است و برای هر جنبه و حالت مقام خاصی وجود دارد. بر این اساس، میتوان آنها را به صورت زیر نیز دستهبندی کرد:
مقامهایی که جنبه دعا و مناجات و عبادت دارند، مثل اکثر مقامهای کلام از جمله شیخ امیری، پیشروی، ایمانم یار
مقامهایی که جنبه حماسی دارند، مانند ته رز روسم
مقامهای اسطورهای، مانند سه رته رز و ساروخانی
مقامهای عاشقانه، مانند قه تار، مجنونی و باریه
مقامهایی که عرفانی اند و جنبه سرور و مستی دارند، مانند اکثر مقامهای کلام، از جمله حقن حقن، هانا فریارس، یار دیدکانی
مقامهایی که در مراسم عزاداری نواخته میشوند، مانند فانی فانی و گل و خاک
مقامهایی که جنبه سرور و خوشامدگویی و شادمانی دارند، مانند جلوشاهی و سوار سوار
مقامهای تنبور را بر اساس وجوه موسیقایی مختلف، مانند وزن و ریتم و سازی یا آوازی بودن، میتوان به صورت زیر تقسیم کرد:
مقامهای سازی- آوازی با وزن آزاد: این مقامها عمدتاً جزو مقامهای مجلسی اند، مانند باریه، قطار، سید خاموشی
مقامهای سازی- آوازی که دارای اوزان کند و فراخند و ریتم ثابتی ندارند، مانند تنه میری، لامی لامی و رژیان دالاهو. مقام سازی – آوازی دارای وزن ثابت که سربند ثابتی نیز دارند و در مراسم آیینی اجرا میشوند، مانند یار داوو، حقن حقن. مقامهای صرفاً سازی که ریتم تند تری نسبت به سایر مقامها دارند، مانند جلوشاهی، سوارسوار، بایه بایه.
منبع : ویکی پدیا
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)