Pitch / Color

بنظر شما چه چیز باعث تفاوت رنگ صدای

فلوت با ابوا می شود؟

حتما” تابحال از خود این سئوال را پرسیده اید که چگونه با وجود آنکه یک ترمپت تنها سه کلید دارد می تواند ملودی های بسیار زیبا با تعداد زیادی نت را اجرا کند؟ و یا بدون شک نزد

خود بارها و بارها فکر کرده اید که چرا هنگامی که یک فلوت و ابوا یک نت را می زنند صدای آنها متفاوت است و هریک احساس خاصی را القا می کند و یا اینکه اصلا” چرا برخی از

نت ها هنگامی که با هم نواخته می شوند خوش صدا تر از دیگر نت ها می باشد. البته قبلا” راجع به این موضوع صحبت کرده ایم اما اینبار می خواهیم از زاویه ای دیگر به مجموعه

مطالبی بپردازیم که در نهایت باعث درک بهتر ما نسبت به این پدیده ها می شود.

Pitch / Color

اگر موسیقی را علمی دنبال کرده باشید و یا از منابع انگلیسی زبان برای فراگیری آن استفاده کرده باشید بدون شک با اصطلاح Pitch (به معنی درجه) آشنایی دارید. Pitch یک نت

موسیقی در واقع میزان بالا یا پایین بودن – زیری و بمی – یک نت می باشد. بر خلاف ظاهر Pitch فقط به فرکانس نت بستگی ندارد بلکه علاوه بر آن به شکل موجی که ساز

برای هر نت ایجاد می کند نیز کاملا” وابسته می باشد.

بدیهی است برای یک ساز هرچه نت موسیقی روی خطوط حامل بالاتر رود فرکانس آن بالاتر می رود و متعاقبا” Pitch آن هم بالا می رود اما هیچ دلیلی ندارد که دو ساز مختلف برای

یک نت مشابه دارای Pitch یکسان باشند چرا که شکل موجی که مثلا” یک ویلن برای یک نت ایجاد می کند ممکن است Pitch بالاتری از یک ساز دیگر مانند زیلوفون

(Xylophone) داشته باشد.

صدای یک ساز از مجموعه ای از فرکانسها تشکیل شده که با هم مربوط می باشند.

در واقع مسئله به این موضوع برمی گردد که شکل موجی که یک ساز برای یک نت تولید می کند حاوی فقط یک فرکانس نیست اگر اینگونه بود صدای سازها بسیار خشک و بی روح

می بود.

چنانچه صدای اسیلاتور های ساده – تک فرکانسی – سینوسی یا مربعی را شنیده باشید تصدیق خواهید کرد که این صدا به هیچ وجه برای تولید موسیقی خوشایند نیستند. در این رابطه

موسیقیدانان از اصطلاحی به نام رنگ (Color) استفاده می کنند و به عبارتی می گویند که “این صدا رنگ ندارد”.

رنگ صدا در واقع مجموعه خواصی است که به فرکانس نت بستگی ندارد، به شدت صدا بستگی ندارد و نیز به طول زمان اجرای نت بستگی ندارد. در واقع برای نتی که از یک ساز

بیرون می آید سه مورد بالا یعنی فرکانس، بلندی صدا و کشش آنرا کنار بگذارید مابقی رنگ آن نت ساز یا صدا می باشد. رنگ همان چیزی است که باعث می شود نت های مشابه در دو

ساز فلوت و ابوا با یکدیگر تفاوت احساسی داشته باشند.

بنابراین می توان گفت عامل مهمی که رنگ و Pitch صدای حاصل از نواختن یک نت توسط ساز را مشخص می کند مجموعه فرکانسهای و دامنه آنها است که در درون این صدا وجود دارد. بدیهی است این فرکانسها رابطه خاصی با یکدیگر دارند و به هیچ وجه اینگونه نیست که اگر یک ویلن نت دو را اجرا کند هر فرکانس بی ربطی در آن وجود داشته باشد. این خاصیت مخصوص اصوات موسیقی می باشد و همه صداها این خاصیت را ندارند بعنوان یک مثال می توان به شکسته شدن یک لیوان شیشه ای یا صدای امواج دریا اشاره کرد.با وجود آنکه ممکن است برخی این صدا ها برای انسان جالب باشند اما آنها صوت موسیقی نیستند. (ادامه دارد …)

منبع : گفتگوی هارمونیک