چند مثال از باسهای شماره گذاری شده
روشی است که در اوایل قرن 17 – بخصوص توسط کلودیو مونتوردی – برای مشخص کردن نتهای مورد استفاده در آکوردها بکار برده می شد که به آن در فارسی باس شماره گذاری شده نیز گفته می شود،
همچنین برخی این نحوه نمایش آکوردها را شیفراژ آکوردها می نامند.
اولین بار موسیقیدانان ایتالیایی برای همراهی ملودی از این روش استفاده کردند، بعدها موسیقیدانان باروک،از این روش بصورت متداول برای مشخص کردن هارمونی در قسمت باس استفاده کردند. بعنوان
مثال در کارهایی که برای هارپسیکورد یا ارگ تهیه می شد از این روش برای نمایش آنچه نوازنده باید برای همراهی با خواننده و یا با دست چپ بنوازد استفاده می شد. اما بتدریج از دوران کلاسیک به بعد
هنگامی که موسیقی سمفنیک جدی تر شد، استفاده Figured Bass بتدریج کمرنگ تر شد. این روش امروزه خیلی کم مورد استفاده قرار میگیرد مگر در اپراها یا برای آموزش هارمونی.
Figured Bass در واقع چیزی نیست جز یک روش خلاصه نویسی برای مشخص کردن نتهای باس – و یا آکورد – در یک قطعه موسیقی. اعدادی که در کنار یک نت باس نوشته می شود در واقع فاصله
هایی است که باید نسبت به آن نت نواخته شوند و یا احیانا” توسط خواننده خوانده شود.
به عنوان مثال اگر در مقابل نت C اعداد 4 و 6 نوشته شود منظور آن است که باید فاصله های چهارم و ششم یعنی F و A با C نواخته شود که در واقع معکوس اول آکورد فا ماژور است و یا اگر جلوی همان
باس C اعداد 3 و 5 بیاید منظور آکورد دو ماژور است، هرچند این حالت چون طبیعی ترین حالت آکورد – یعنی پایگی – است، امکان دارد که این اعداد را ننویسند.
باسهای شماره گذاری شده با فواصل کروماتیک
اما همانطور که در شکل اول مشاهده می کنید اگر زیر نت لا اعداد 3 و 5 بیاید شما آکورد لامینور معمولی را خواهید داشت. اگر زیر نت دو اعداد 3 و 6 بیاید باز آکورد لامینور خواهیم داشت اما معکوس
اول و یا اگر زیر نت “می” اعداد 4 و 6 بیاید معکوس دوم لامینور را خواهیم داشت. ترکیب های پیچیده تر در خط دوم از شکل اول بوضوح مشخص است.
همچنین ممکن است برای مشخص کردن تغییرات کروماتیک در هارمونی و یا بدست آوردن آکوردهای پیچیده تر فاصله ها را با علامت های تغییر دهنده عوض کنید. به شکل دوم دقت کنید.
منبع : گفتگوی هارمونیک
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)