نکاتی در آموزش نوازندگی (IV)

همانطور که در قسمت پیشین اشاره شد؛ سرچشمه، ماهیت، وضوح و روشنایی و نیز زمان وقوع هر یک از عوامل تهدید کننده در نوازندگی فرد می تواند با دیگری متفاوت بوده و این عوامل گاه به شکل منفرد و گاه به شکل گروهی و دسته جمعی در اشخاص بروز می نماید و می تواند باعث جلوگیری در استمرار زندگی هنری اشخاص گردد.

یکی از موارد مهم تهدید کننده نوازندگی، عدم توجه نوازنده به وضعیت بدنی خود و نیز بهره کشی بیش از اندازه از بدن در راه رسیدن به اهداف نوازندگی خویش است.

در این راه غالبا از این موضوع غافلیم که وجود ما، برای رسیدن به اهداف خود در هنر نوازندگی نیاز به بدنی تندرست دارد، از بدن خویش بیگاری می کشیم و یا از جهات مختلف به اندامها آسیب می رسانیم.

غافل از اینکه با سپری گشتن زمان عمر ما توانایی های بدنی ما نیز کاهش یافته، مقاومت بدن در برابر عوامل بیماری زا کمتر شده و بدن مستعدتر برای بروز انواع بیماری هاست.

در زیر بعضی از موارد عدم موفقیت یادآوری می گردد:
تمرین بیش از اندازه بدون انجام ورزش های مفید روزانه و صرفا با تکیه بر اینکه در حال حاضر بدن قادر به تحمل بوده و ظاهرا مشکلی وجود ندارد.

– عدم توجه به اینکه پس از سپری شدن مدت زمان مشخصی از شروع هر بخش تمرینی ذهن و اندام ها توانایی و راندمان مفید خود را از دست می دهند و نیازمند به استراحت برای ادامه کار هستند.(برای مثال در ساز ویولون با توجه به شکل و زاویه دست گیری ساز و زوایای گردن، دست و سر نسبت به ساز و نیز فاصله گوش از دریچه اف و… مدت زمان مفید و دارای راندمان هر بخش تمرینی حداکثر بیست دقیقه است)

– عدم محافظت از اعضا و اندام هایی چون گوش، کمر، انگشتان و… که می تواند ناشی از استایل های اشتباه در نوازندگی، عدم رعایت بهداشت حرفه ای و نیز استفاده از ابزارهایی غیر استاندارد(همانند صندلی غیر استاندارد جهت تمرین و…) و یا عدم استفاده از محافظ های مخصوص (مانند استفاده نکردن از محافظ های مخصوص گوش در رابطه با سازهایی که به علت صدای بلند تولیدی خود، شنیدن صدای تمرین مستمر آنها توسط نوازنده نیازبه محافظت از گوش دارد) باشد.

– جالب اینجاست در مواردی چون بیماری های اسکلتی و غضروفی که در غالب موارد بدن ابتدا با بروز درد شروع نارضایتی و آغاز بیماری خود را اعلام می نماید نیز، بسیاری از نوازندگان به فکر درمان خود نمی افتند و تا زمان عود بیمار و رسیدن به نقطه غیر قابل برگشت به راه غیر استاندارد خود ادامه می دهند.

– در این رابطه از تهدیدات بدون علایم نیز نباید غافل بود، چنانکه شاهدیم عضوی چون گوش تا زمان از دست دادن حدود ۴۰ دسیبل از دامنه شنوایی خود علایمی را بروز نمی دهد و اکثر نوازندگان از این موضوع غافلند. از گوش خود در برابر صدای بلند ساز مراقبت ننموده و به مراکز تست شنوایی هم جهت کنترل دوره ای مراجعه نمی نمایند.

همانطور که اشاره شد ماهیت تهدیدات نوازندگی با یکدیگر متفاوتند، یکی دیگر از موارد مهم که بی ارتباط به عوامل اشاره شده تا اینجاست، شلخته و به اصطلاح کثیف نواختن ساز است.

این عامل در رابطه با فرد بسیار موذیانه عمل می نماید، شلخته نواختن موضوعی است که به یکباره در فرد بروز نمی نماید و فرد به تدریج تحت عواملی چون تمرین های نامنظم، بی دقتی، عدم حضور مرتب و مستمر در کلاس آموزشی در جهت کنترل نوازندگی خود، جدی نگرفتن تمرین و گوش نکردن دقیق به صدای ساز خود و آنچه می نوازد، به تدریج وارد این مقوله می گردد.

این تهدید از آنجا اهمیت می یابد که معمولا بسیار راحت تر است که ایرادتی چون مشکلات استایل، تمپو و…. را در اشخاص رفع نمود، اما یک سنت و یا عادت و فرهنگ غلط را بسیار دشوار و زمان بر می توان در نوازندگی تصحیح نمود و در غالب موارد خود شخص متوجه این موضوع نیست.

از دیگر موارد می توان مد شدن استفاده هنرجویان و نوازندگان از سازهای موسیقی با کیفیت بسیار نازل داخلی و یا وارداتی و یا نامنطبق با فیزیک بدنی نوازنده نام برد.

جدای آنکه صدای این سازها از کیفیت لازم برخوردار نبوده و از میزان لذت و شناخت نوازنده از صدای حقیقی یک ساز می کاهد، عدم انطباق بدن و ساز از لحاظ ابعادی و همینطور ابعاد و اندازه های اشتباه اجرایی در جزئیات یک ساز، می تواند بسیار ضرر زننده و بیماری زا برای نوازنده باشد.

بنابراین ساز غیر استاندارد یا نا منطبق بر شرایط بدنی فرد، از تهدیدات مهم نوازندگی به شمار می آید.

در این نوشته سعی گردید تا به برخی از مهم ترین موارد عوامل عدم موفقیت و آسیب رسان به نوازندگی که لزوما این موارد ارتباطی به یکدیگر ندارد، اشاره گردد. شناسایی و درک بهتر و نیز داشتن راه حل های مناسب در برابر این عوامل توسط نوازندگان، می تواند به عنوان راهکاری مناسب در مقابله با این تهدیدات به شمار آید.

منبع : گفتگوی هارمونیک

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *