کوزه (ساز)

کوزه یک نوع ساز کوبه‌ای می‌باشد، جنس ساز کوزه از سفال می‌باشد.
ساز آفریقایی Udu شباهت زیادی به ساز کوزه در موسیقی بلوچستان و جنوب ایران دارد.

 

تاریخچه

کوزه، سازی است خود صدا و از جنس سفال که با ضربه مستقیم نواخته می شود. این ساز با شکل‌ها و شیوه‌های نواختن گوناگون در استان‌های هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان دیده می شود.امروزه کوزه‌های هرمزگان و سیستان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. در هرمزگان کوزه را با نام جله می‌شناسند و نحوه نواختن آن با کوزه سیستان متفاوت است. کوزه سیستانی دارای روش ساخت، پخت و همچنین خاک متفاوتی است و معمولاً آن را در کنار سینی گذاشته و می نوازند. بر خلاف تصور، کوزه با وجود سادگی ساختمان دارای صدادهی و توانایی‌های بسیار بالایی در اجرای قطعات و ریتم‌های مختلف است، که مورد توجه قرار نگرفته است و اکثر نوازندگان و آهنگسازان به صورت افکتیو از آن استفاده می کنند و یا آن را به عنوان سازی مستقل نمی‌شناسند. مساله دیگر در چند سال اخیر در بین نوازندگان و بخصوص کوبه‌ای نوازان دیده می شود، نواختن سازهای کوبه‌ای خصوصاً کوزه با تفکری اشتباه است، به صورتی که آن را همانند دف و تنبک با همان لحن می نوازند که البته شیوه نادرستی است. چون هر سازی باید با توّجه به نوع صدادهی و لحن مخصوص خود نواخته شود و باید از ترکیبات ریتمیک متناسب با هویت ساز استفاده نمود. ساز کوزه افزون بر این که خاستگاه ایرانی دارد ، دارای صدادهی بسیار نزدیکی با طبلا است و در سازبندی موسیقی ایرانی دارای رنگ جدید و خوبی نیز هست.

 

منبع : ویکی پدیا