كاسه

2 نوع كاسه وجود دارد يكي به روش قالبي و ديگري به شيوه ورقهاي(تركه اي). كاسه قالبي از كُنده درختان ساخته ميشود. در اين روش كُنده اي كُلفت انتخاب شده و شكاف داده ميشود؛ در بيشتر موارد از تنه درختاني چون توت، شاه بلوط و آلوش استفاده ميشود. كُنده وقتي شكاف داده ميشود كه كاسه درخت تازه باشد. بايد توجه داشت كه ضخامت اين كُنده براي تهيه كاسه بايد يكنواخت بريده شود. بهمنظور حفاظتِ كاسه ساز از خراب شدن و فساد بايد كاسه شكاف داده شده از چوب درخت را روباز گذاشت تا خشك شود .در روش ورقهاي در ابتدا قالب با توجه به شكل كاسه ساخته ميشود.چوبهايي كه بدين روش برش ميخورند در ابتدا بايد حرارت ببينند و سپس اين قطعات در كنار هم با لايه نازكي از چسب به يكديگر چسبانده ميشوند، به منظور شل نشدن بايد دور اين قطعات با قيطاني بسته شود.

صفحه ساز

اين بخش كه به منظور ايجاد صدايي خوب از ساز بسيار مهم و اصلي به شمار ميآيد. صفحه ساز را با روغني از درخت صنوبر آغشته ميسازند، لايه نازكي هم براي استفاده در خرك پاييني (جاييكه سيمها به آن گره ميخورند و قابل جابجايي است) بكار ميرود. در بخش كاسهِ ساز از چوبِ درختاني كه رنگشان تيره است استفاده   ميشود.

دسته و پردهها: براي دسته، از چوبِ درختاني چون بلوط استفاده ميكنند. درختي كه چوبش مورد انتخاب قرار ميگيرد، بايد رگهدار بوده و گرهاي نداشته باشد. اين چوبها به شكل مثلثي بريده ميشوند و به اندازه طولِ دسته جدا ميشوند. پس از اينكه آنها به قدر لازم خُشك شدند يا در كوره خُشكانده شدند، در بعضي قسمتهاي بالاي خَرَك سوراخهايي با زاويه 15 درجه تعبيه ميشود. سپس قسمتهايي از دسته محاسبه شده و به منظور پردهبندي، علامتگذاري ميشود. پردهها عموماً از نخ پلاستيكي مشكي تهيه ميشوند. شماره پردهها در باقلاماي دسته كوتاه 19 و در باقلاماي دسته بلند 24  است. به منظور بستن پردهها بر روي دسته در ابتدا آنها را ميپيچانند و پس از 4 بار گردش دور دسته، گره ميزنند. پردهها نبايد خيلي سفت يا خيلي شُل بسته شوند. يعني طوري روي دسته بسته شوند كه قابل حركت و جابهجايي باشند.

 

منبع : irandeserts.com