اگرچه كوك اين دو ساز متفاوت است،اما تمام قطعات و مقامها از يك صدا بر روي هر دو ساز قابل اجرا است و نتهاي نوشته شده براي باقلاماي دسته كوتاه با اندكي تغيير بر روي باقلاماي دسته بلند قابل اجرا است و بر عكس. تمام مضرابها و پايه هاي ريتميك دقيقاً مشابه هم است، تفاوت اساسي در نوع حركت بر روي دسته است به طوري كه نواختن يك قطعه ثابت بر روي باقلاماي دسته كوتاه از سيم دوم شروع مي شود و در نهايت به دليل گستره كمِ ملوديك اغلب قطعات به سيمِ سوم و اول هم حركت ميشود،در حالي كه نواختن همان قطعه بر روي باقلاماي دسته بلند از سيم اول شروع مي شود و نهايتاً حركت به پائين دسته بر روي همان سيم است و در موارد اندكي از سيمهاي ديگر براي نواختن اصلِ ملودي استفاده مي شود.به عبارت ديگر در باقلاماي دسته بلند حركت در طول دسته است ولي در باقلاماي دسته كوتاهحركت در عرض دسته،اگر حركت در عرض را تغييرِ وضعيتِ(status) دست بناميم و حركت در طولِ دسته را تغييرِ موقعيتِ(position) دست بدانيم ، در نتيجه در نوازندگيِ باقلاماي دسته كوتاه ما تغيير وضعيت دست را داريم و در باقلاماي دسته بلند تغيير موقعيت دست. براي روشن تر شدن موضوع جاي صداهاي اصلي را بر روي دسته دو ساز نشان مي دهيم.(با توجه به اين كه صداي ايست و آغاز و پايان در اكثر مقامها صداي لا است، مثالِ ما هم از صداي لا آغاز و تا اكتاو ادامه يافته است.)
منبع : irandeserts.com
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)