شیوه اجرای کمانچه

ویبراسیون ( لرز ) ، تحریر و تکیه ، چهارمضراب ، گلیساندو ، واخوان ، آکسان  ، اشاره  ، غلت

بخش سوم از موارد اختلاف خود تفاوت شیوة اجرا می باشد که جای صحبت زیادی دارد و بیشتر باید عملی توضیح داده شود که درک کامل آن فقط برای شاگرد در محضر استاد با سالها تلاش و سعی بیشتر می گردد . ولی به طور کلی می توان به موارد برجستة آن اشاره کرد .
شیوة اجرا به مواردی چون تکنیکهایی که برای اجرای جملات موسیقی استفاده می شود ، اندیشة نوازنده ، میزان درک نوازنده از زیبایی موسیقی ( حس زیبا شناختی ) و چگونگی بیان این زیبایی ها ، آموزش و ساختار موسیقی مربوط می شود و اگر ساختار موسیقی تغییر کند شیوة اجرا نیز تغییر می کند .
موسیقی ایرانی ترکیبی از هجاهای کوتاه و بلند می باشد ، که هجاهای کوتاه به وسیلة ضربات تک و هجاهای بلند بوسیلة ضربات ریز ( و یا در سازهای کششی ، کشیده ) و اشاره ها در انتها و بعضی مواقع ابتدای یک تک و یا یک ریز اجرا می شوند .
در شیوه های جدید تک ها همه مثل هم نواخته می شوند و تحرک آنها در سطح زیاد شده ولی در شیوه های قدیم هیچکدام از تک ها شبیه هم نیستند و از نظر آندازه ، شدت نواخت ، تندی و کندی و عمق و … متفاوت هستند ، کشیده ها ( ریزها ) هم همینطور ، در شیوه های جدید کشیده یک کشش یکنواخت برروی سیم می باشد ولی در شیوه های قدیم این هم مانند تک ها از تنوع بسیار زیادی برخوردار می باشد .
اشاره ، در شیوه های جدید خیلی کم بکار می رود و نحوة اجرا نیز تغییر کرده . اما در شیوه های قدیم زیاد بکار می رود .
غلت ، در شیوه های جدید همان trill موسیقی غربی است یعنی برای نت سیاه 8 ضربه ولی در شیوه های قدیم این ضربات در جاهای مختلف متفاوت است هم در سرعت و هم در تعداد و هم در شدت نواخت .

ویبراسیون ( لرز ) ، در شیوه های جدید حرکت فیزیکی انگشت بر روی سیم است که گاهی تا ربع پرده انگشت اطراف نغمه حرکت می کند . ولی در شیوه های قدیم ویبراسیون فیزیکی وجود ندارد و ناله های نغمات درونی است و هر نغمه در هر مقام ناله ای متفاوت باید داشته باشد که این بسیار مشکل است .
تحریر و تکیه ، نوع تحریرها تغییر کرده ( ساختار به هم ریخته ) و تکیه ها نیز خیلی نرم و کدر و درهم اجرا می شود .
آکسان ، آکسانبندی در شیوه های قدیم بسیار پیچیده است .
گلیساندو ، در شیوه های جدید خیلی استفاده می شود ولی در شیوه های قدیم اصلاً کاربردی ندارد .
واخوان ، در شیوه های امروزی خیلی کم استفاده می شود و معمولاً تک صدایی می نوازند اگر هم استفاده شود بصورت یک صدای ممتد در کنار نغمات مدام به گوش می رسد . ولی در شیوه های قدیم واخوان گاهی هست و گاهی نیست .
چهارمضراب ، در شیوه های جدید چهارمضراب ها بکلی تغییر کرده و هیچ نشانی از پایه های چهارمضراب تند و چالاک کمانچه نوازی قدما دیده نمی شود ولی در شیوه های قدیم همانگونه که در تار و یا سنتور پایه های متنوعی برای چهارمضراب وجود دارد در کمانچه هم همینطور است .