شروع کوک سنتور
۱-سنتور را به حالت مایل بچرخانید بطوریکه گوشیهای سنتور درست مقابل دست راست شما قرار گیرند تا به آنها کاملاً مسلط باشید.
۲-تیونر را روی میز قرار دهید بطوریکه صفحه ی آن مقابل دید شما باشد.
۳-کلید کوک سنتور را در دست راست بگیرید.
۴- دم مضراب را مطابق شکل، در دست چپ نگه دارید.
مثال ۱: فرض کنید می خواهیم نت سل سیمهای سفید را کوک کنیم.
۱- سیم اول نت سل (خرک سوم) را دنبال کنید تا گوشی مورد نظر را پیدا کنید (همیشه پایین ترین گوشی مربوط به سیم اول می باشد و بقیه به ترتیب)
۲- با استفاده از کلید کوک، سیم مربوطه را کمی شُل کنید (به طرف خودتان بچرخانید، کمتر از ¼ دور). این کار به این خاطر است که اگر سیم مورد نظر به عللی بالا رفته باشد شما آنرا دوباره پایین بیاورید و مطمئن شوید که برای کوک باید سیم را آهسته آهسته و به نرمی سفت کنید تا به نت اصلی برسید. این کار احتمال پاره شدن سیم را نیز کم میکند.
۳- حال با استفاده از دم مضراب (که در دست چپ قرار دارد) سیم اول (از بالا) نت سل را به صدا در آورید و به صفحه ی تیونر نگاه کنید. حرف لاتین نت سل G می باشد اگر تیونر سل را نشان داد به مرحله ی چهارم بروید در غیر این صورت گوشی را کمی سفت کرده (کمتر از ۸/۱ دور) و دوباره سیم را به صدا درآورید و به تیونر نگاه کنید. این عمل را آنقدر ادامه دهید تا به حرف G برسید.
۴- در این مرحله عقربه تیونر را به سمت مرکز هدایت کنید تا عقربه روی عدد صفر قرار گیرد و چراغ سبز روشن گردد. اگر عقربه پایین یا چپ بود (روی اعداد منفی) گوشی را کمی سفت کنید و اگر عقربه بالا یا راست بود (روی اعداد مثبت) گوشی را کمی شل کنید تا حرف G با چراغ سبز حاصل گردد.
توصیه اینکه خیلی تلاش نکنید عقربه دقیقاً روی عدد صفر قرار بگیرد چون به دو دلیل این کار مشکلی است (مگر بصورت تصادفی این اتفاق بیافتد). دلیل اول: این نوع دستگاه های تیونر خیلی دقیق نیستند (البته برای حل مشکل کوک شما ایده آل می باشند). دلیل دوم: صدایی که شما از سنتور ایجاد می کنید با اندکی صدای محیط (صدای مزاحم، Noise) به میکروفن تیونر می رسد. بنابراین اگر عقربه در حدود عدد ۵- تا ۵+ قرار گیرد مطلوب است. در واقع پیشنهاد می کنم شما به چراغ توجه کنید، اگر سبز شد کار تمام است و می توانید به سراغ سیم بعدی بروید.
حال سیم اول از سیمهای نت سل کوک شده. مابقی سیمهای نت سل را نیز به همین ترتیب عمل نمائید.
مثال ۲: فرض کنید میخواهیم نت سی سیمهای سفید را کوک کنیم. حرف لاتین نت سی B است. اگر به کوک دستگاه شور دقت کنید خواهید دید که نت سی باید بمل باشد. یعنی شما باید به دنبال حرف B با علامت بمل بگردید. بدانید که نت سی بمل کمی پایین تر از نت سی بکار (B بدون علامت) می باشد. پس شما بعد از اینکه مثل سابق اول گوشی را کمی شل کردید وقتی به آهستگی گوشی را سفت می کنید و هر بار سیم را به صدا در می آورید ابتدا به نت سی با علامت بمل می رسید تا به نت سی بکار. بعد از آن به دنبال چراغ سبز باشید.
مثال ۳: فرض کنید میخواهیم نت لا سیمهای سفید را کوک کنیم. این نت کرن است، برای بدست آوردن آن شما اول به دنبال نت لا (A) با علا مت بمل باشید هنگامی که نت لا بمل را کوک کردید (جراغ سبز) برای گرفتن لا کرن لازم است عقربه را حدوداً بین اعداد ۳۰+ تا ۴۰+ قرار دهید. پس در نتیجه دانستیم لا کرن کمی بالاتر (بیشتر) از لا بمل است. در حقیقت نتهای دارای علامت کرن همگی جایی کوک می شوند که اولاً علامت بمل برای آن نت بر روی صفحه ی تیونر نمایان است و ثانیاً عقربه روی اعداد ۳۰+ تا ۴۰+ قرار دارد و نتیجتاً چراغ قرمز را مشاهده خواهید نمود.
علت اینکه چرا کرن بین این اعداد واقع است یکی تجربه شخصی خودم در کار با تیونر است دوم اینکه اصولاً نتهای کرن دار در موسیقی ما جای صد در صد دقیقی ندارند و شما نهایتاً در آینده باید با اتکا به گوش خود کوک کنید اما فعلاً بین آن اعداد را اگر کوک کنید کرن تقریبی (گاهی نیز دقیق) را بدست خواهید آورد.
منبع : گفتگوی هارمونیک
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)