کتاب حاضر به بررسی ۵۰ سوال اساسی در زمینه نوازندگی گیتار کلاسیک میپردازد . شارون ایزبین که یکی از معروفترین نوازندگان زن در دنیای گیتار کلاسیک که تجربه سالها تدریس در دانشگاه های معتبر موسیقی را دارا میباشد در این کتاب به سوالات مرسوم در نزد علاقمندان گیتار داده میشود .
در ترجمه این کتاب سعی شده است تا نکات دیگری که بیان نشده است بصورت تکمیلی ارائه شود و تلاش بنده این بوده است تا با استفاده ازمطالب دیگر کتابهای معتبر نوشته شده در موسیقی و تجربیات شخصی این مبحث بصورت مبسوط تری ارائه شود . حامد فتحی
شارون ایزبین :
آیا کسی وجود دارد که گیتار ننواخته باشد ؟! در هر جایی و هر سیکی که باشد چه فولک – کلاسیک – راک – بلوز – جز – لاتین و غیره میتوان فردی را دید که حداقل صدای این وسیله را در آورده است مهم این نیست که حرفه ای باشد . تنها در آمریکا بیش از ۱۵ میلیون نوازنده گیتار وجود دارد . و محبوبترین ساز در سراسر آمریکا چه برای فقیر و چه برای ثرتمندان میباشد .
چرا گیتار اینگونه محبوب است ؟ چونکه دارای شخصیتی مستقل میباشد و برخلاف بسیاری دیگر از سازها صدای کاملی دارد و احتیاجی به همراه ندارد .شما آنرا در آغوش خود قرار میدهید و آنرا جزیی از بدن و روح خود میکنید . میتوانید آنرا به هر جایی ببرید و جدا از این قابلیتهای وسیعی که از نظر ریتم نوازی – اجرای ملودی – همراهی با سازهای دیگر و غیره دارد باعث شده تا اینچنین مورد علاقه در میان عموم مردم قرار گیرد.
و برای اینکه به گیتاریستی بزرگ تبدیل شوید تنها تکنیک بالا داشتن به شما کمکی نمیکند بلکه امری فراتر از آن میباشد . شما باید چیز بدیع و تازه ای برای گفتن داشته باشید و بایستی یک هنرمند باشید. داشتن شخصیت متفکرانه هنری اموختنی نیست و برای رشد و بسط این تفکر هنری بایستی به موارد را در خود متجلی ساخته و از آن بهره ببرد : حس کنجکاوی – خلاقیت – احساسات – ماجراجویی – بی نقصی و کمال طلبی
برای پیشرفت بالا بردن مهارت امریست بدیهی اما نکته بسیار مهم اینست که در هیچ مرحله ای فکر نکنید که چیزی برای آموختن وجود ندارد بلکه در هر سطحی هستید ذهن و فکر خود را برای یادگیری نکات دیگر در موسیقی و حتی زندگی باز نمایید.
باعث خوشحالی است که میتوانم در این کتاب برخی از تجربیات سی ساله خود در امر تدریس و اجرا در میان بگذارم . این کتاب در های جدیدی را در زمینه موسیقی و اجرا برای شما باز خواهد نمود.
قسمت اول – تجهیزات
چه کیفییت و مشخصه ای برای شما در خرید گیتار ملاک میباشد ؟
سازی که من میخواهم بایستی بتواند گشتره وسیعی از موزیکی که من میخواهم را در بر بگیرد از اجرای قطعات کنترپوانی مانند فوگ باخ تا رنگ و صدایی زیبا و عجیب موسیقی معاصر تا لطافت و شور موسقی اسپانیایی . وقتی یک گیتار جدید را انتخاب میگنید به این دسته بندی هایی که اشاره کردم دقت نمایید و سعی نمایید تا قطعات مختلفی را از دوره های مختلف بر روی آن اجرا نمایید .
صدای دلنشین :
آیا این گیتار میتواند همانند یک صدا با شما صحبت کند ؟ آیا میتواند صدای مورد نیاز و مطلوب شما را تولید کند ؟اگر اینگونه نیست این ازدواج ثمره خوشایندی ندارد!!!!
حجم صدا و رنگ صدا :
آیا صدای بوجود آمده مطلوب میباشد ؟ ایا هنگامی که بسمت خرک میروید صدا تیز تر میشود ؟ آیا در قسمت بالای گیار صدای نرم و لطیفی به شما میدهد ؟
شفافیت و سرعت واکنش :
شفافیت صدا نکته مهمترین نسبت به سرعت ایجاد صدا میباشد چرا که در سرعت بالا و پاساژهای سریع این شفافیت ساز است که موجب تفکیک نت ها شد و اگر اینگونه نباشد صدا در هم تنیده شد و مبهم بگوش میرسد .
قابلیت ماندگاری صدا:
برای بدست آوردن صدایی شاعرانه و همچنین اجرایی لگاتو ( پیوسته و غیر منقطع ) ماندگاری ویبراسیون ها بر روی
گیتار مهم میباشد . برای امتحان این موضوع شما میتوانید یک سیم را نواخته و محاسبه نمایید صدای آن نت تا چه زمانی بگوش میرسد که این کار را ابتدا بر روی سیم های آزاد انجام دهید و سپس بر روی هر یک از فرت ها تا متوجه بشوید آیا صدای ایجاد شده بصورت ملودیک متصل بهم شنیده میشود .
بالانس صدا :
برای اجرایی زیبا و شاعرانه توسط گیتار تعادل و بالانس موجد در میان سیم ها چه بصورت سیم های آزاد و چه نت به نت بر روی فرت ها وجود دارد بعنوان مثال هنگام اجرای یک گام کروماتیمک از یک سیم و سپس رفتن بر روی سیم دیگر این تغییر سیم نباید محسوس باشد بلکه بایستی بدون تغییر زیاد این عمل تاثیر در صدا نگذارد . تعادل میان سیم های باس و تریبل نیز یکی دیگر از موارد مهم در این زمینه میباشد . در اجرای قطعات چند صدایی آیا صدا های مختلف واضح و شفاف شنید میشوند .
همچنین در هنگام اجرای اکوردها نیز این امر بایستی مورد توجه قرار گیرد بعنوان مثال اجرای استادی شماره ۹ از فرناندو سور انتخاب مناسبی برای آزمایش این مورد مباشد .
لهجه و زیر وبمی صدا :
ابتدا باید دقت کنید که سیمی که بر روی گیتار شما هست از کیفیت بالا و خوبی برخوردار است سپس نتهای هارمونیک بر روی فرت ۱۲ را با نت های فرت ۱۲ که همصدا میباشند را به صدا در می آورید که نبایستی اختلافی با هم داشته باشند و دقیقا با هم کوک باشند . دوم اینکه گیتار را در کوک های مختلفی باید تست نمود . گیتاری که تنها بر روی یک کوک قابلیت نواختن داشته باشد انتخاب اصلا خوبی نمیباشد .
تصویر و بازتاب :
برای بیان این موضع بهتر است بگویم که این مورد را باید در سالن های اجرای موسیقی متوجه شد . وقتی که با گیتار اجرا میکنید چه صدایی بگوش میرسد و بدقت آنرا مورد توجه قرار دهید سپس گیتار را به شخص دیگری داده تا بنوازد و سپس به صدای آن از فاصله ای دورتر گوش کنید .این مورد بالاخص زمانی که چند گیتار دیگر وجود داشته باشد مود بیشتری دارد در هر حال اگر برای شما مهم نیست و تنها میخواهید در اتاقتان گیتار بزنید پس زیاد به این مورد توجه نشان ندهید !
شرایط ظاهری :
دقت کنید تا در پشت و روی گیتار فرو رفتگی وجود نداشته باشد و یا برجستگی ( تبله کردن ) ایجاد نشده باشد همچنین دسته آن نیز به اصطلاح دچار تا خوردگی نشده باشد برای حصول از عدم تاب خوردگی بایستی در موازات خرک به سر دسته گیتار نگاه کنید تا ببینید ایا فرت ها در راستای هم قرار گرفته اند یا خیر .
وجود شکاف در قسمتهایی همچون محل اتصال دسته به گیتار – محل قرار گیری خرک بر روی صفحه رویی و دیگر نقاط نیز از جمله ایرادات بسیار مهم در نخریدن آن گیتار میباشد . همچنین توجه کنید که فروشگاه مورد نظر نور مناسبی برای بررسی دقیق شما داشته باشد .
راحتی
در نهایت این مهمترین نکته میباشد . بسیاری از ایرادات را میتوان پس از خرید گیتار رفع میشود مانند ضخیم بودن دسته گیتار و یا فرت های قدیمی که میتواند توجه یک تعمیرکار ماهر برطرف شود فاصله میان سیمها تا فرت برد را نیز میتوان در برخی اوقات درست نمود در صورتی که اکشتن ( فاصله سیم تا فرت برد ) زیاد باشد با پایین اوردن تیغه و یا تراش آن میتوان اکشن را پایین تر برد اما در صورتیکه ایجاد گز نکند . در هر حال بر روی این مسائل زیاد حساب باز نکنید و گیتاری را تهیه کنید که بیشترین خواسته های شما را جواب میدهد مسلما این مورد صد در صد بدست نمیآورد مگر اینکه گیتاری را بصورت سفارشی بدهید براتان ساخته شود .
منبع : خانه گیتار ایران
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)