دف در گذشته در مراسم عرفانی کاربرد داشته و امروزه هم بصورت تکی و هم برای همراهی سازهای دیگر در گروه های موسیقی بسیار استفاده می شود.
از نوازندگان معروف این ساز می توان از بیژن کامکار، مسعود حبیبی نام برد.
1- آیا برای آموختن دف متد نوشته شده خاصی وجود دارد؟
2- آیا نواختن دف سخت است؟
3-آیا یادگیری این ساز برای من دیر نیست؟
4- از چه موقع بایستی ساز را تهیه کنم؟
5- در حال حاضر قیمت یک دف چقدر است و من به چه نوع سازی نیاز دارم؟
6- ویژگی های یک ساز خوب چیست؟
7- آیا آموزش دف برای کودکان نیز مناسب است؟
8- قبل یا همزمان با فراگیری دف چه درس های دیگری به من کمک می کند تا نواختن این ساز را بهتر بیاموزم؟
9- چه مدت زمانی طول می کشد تا من بتوانم این ساز را در حد قابل قبولی بنوازم؟
10- شیوه آموزش برای ساز چگونه است؟ آیا در طی دوره آموزشی ناگهان درس ها سخت می شود؟
1- برای آموزش دف چه متد هایی وجود دارد؟
بله کتاب های زیادی وجود دارد. مانند: کتاب شیوه دف نوازی آقای مسعود حبیبی،در مکتب دف نوازی آقای عرفان به امید حق، صد درس دف مجید وطنیان،
2- آیا نواختن دف سخت است؟
هیچ سازی آسان یا سخت نیست و برای نواختن هر کدام بایستی روزانه تمرین کنید. خوب نواختن هر سازی به دو عامل زمان و تمرین نیاز دارد. سازهایی مانند پیانو یا سنتور از آنجا که از قبل کوک شده اند، در ابتدا صدایی بسیار دلنشین تر دارند. اما سازی مانند ویلن که هنرجو خود بایستی صدای مورد نظر را ایجاد کند کمی سخت تر بنظر می رسد.
3- آیا یادگیری این ساز برای من دیر نیست؟
آموختن موسیقی در هیچ سنی دیر نیست. بقول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است!
4- از چه موقع بایستی ساز را تهیه کنم؟
قبل از تهیه ساز حتما با مربی خود مشورت کنید. حدودا از جلسه دوم یا سوم بهتر است که ساز را داشته باشید.
5- در حال حاضر قیمت یک دف چقدر است و من به چه نوع سازی نیاز دارم؟
دف با پوست طبیعی از 60000 تومان و با پوست مصنوعی از 40000 تومان می توانید تهیه کنید. برای خرید حتما با مربی خود مشورت کنید و نظر او را جویا شوید. سعی کنید از سازندگان ساز را تهیه کنید. خرید ساز از سازنده همیشه به صرفه تر و مطمئن تر است.
6- ویژگی های یک ساز خوب چیست؟
در مورد دف، تاب نداشتن کمانه ی ساز مهمترین مشخصه آن است.
7- آیا کودکان نیز می توانند به فراگیری این ساز بپردازند؟
بلی از آنجا که دف سایز کوچک برای کودکان هم هست از سنین کم هم می توانند به فراگیری دف بپرداند.
8- قبل یا همزمان با فراگیری دف چه درس های دیگری به من کمک می کند تا نواختن این ساز را بهتر بیاموزم؟
آموختن مبانی موسیقی (خصوصا وزن خوانی) به یادگیری شما کمک می کند. همینطور گوش دادن به آثار صوتی که شامل تکنوازی یا گروه نوازی دف و دف باشد و خواندن کتاب های مربوط به موسیقی نیز موثر است.
9- چه مدت زمانی طول می کشد تا من بتوانم این ساز را در حد قابل قبولی بنوازم؟
دوره مقدماتی حدودا هفت ماه طول می کشد. البته این زمان بسته به زمان تمرین هر هنرجو متفاوت است. برای دوره متوسطه تا عالی حدود یکسال و نیم تا دوسال در نظر بگیرید.
10- شیوه آموزش دف برای ساز چگونه است؟ آیا در طی دوره آموزشی ناگهان درس ها سخت می شود؟
شیوه آموزشی برای همه سازها به تدریج و از آسان به دشوار می باشد. در صورت تمرین مرتب روزانه و فراگیری کامل درس ها ، درس های جدید بسیار ساده خواهند بود.
چه مدت زمانی لازم است تا ساز دف را فرا گرفت؟
برای پاسخ به این پرسش نمی توان یک جواب قطعی داد.موارد زیادی از قبیل مقدار تمرین و برنامه تمرین هنر جو ، استفاده از شیوه مناسب برای یادگیری دف ، استفاده از منابع مختلف آموزشی برای یادگیری دف و … وجود دارد.ولی بطور کلی اگر هنرجو علاوه بر توجه کامل به توضیحات استاد دف خود و انجام تمرینات منظم و مداوم با استفاده از منابع مختلف آموزشی اعم از کتاب و سی دی و شنیدن و دیدن آثار دف نوازی بزرگان دف و با چاشنی اراده و دقت می تواند در مدت زمان هشت ماه تا یکسال به حد متوسطه ای از دف نوازی برسد.
-آیا بعد از یادگیری دف نوازی می توان سازهای کوبه ای دیگر مثل تمبک و دایره را نواخت؟
تکنیکهای نواختن هر ساز کوبه ای مختص به همان ساز است البته نواختن هر سازی ، باعث دادن دیدی وسیعتر جهت یادگیری سازهای هم خانواده خود می شود و این مساله در مورد سازهای کوبه ای ایرانی هم صدق می کند.با یادگیری دف نوازی ، هنرجو با ریتمها ، نحوه ضربه زدن به پوست و حس ریتمیک موسیقی ایرانی آشنا می شود و این امر باعث افزایش شعور نوازندگی دیگر سازهای کوبه ای ایرانی می شود.مسلما یادگیری سازهای مشابه دف مثل دایره راحتتر خواهد بود تا تمبک که خود دارای تکنیکهای پیچیده تری نسبت به دف نوازی می باشد.
-آیا یادگیری ساز دف برای کودکان هم امکان پذیر است؟
بله . کودکان نیز می توانند نواختن دف را به راحتی فرا بگیرند و حتی گاهی از بزرگسالان بهتر بنوازند! برای اثبات این مطلب شواهدی در کردستان و کرمانشاه در بین کودکان محلی وجود دارد .در تهران نیز آموزشگاه موسیقی پارس به مدیریت آقای ناصر نظر چند سالی است که اقدام به تشکیل گروه بزرگ دف نوازی کودکان و نوجوانان به رهبری آقای امیر مقرب صمدی کرده است و اجراهای موفقی در تالارهای بزرگ انجام داده است.در حال حاضر نیز آموزش دف نوازی به کودکان توسط آقایان امیر مقرب صمدی و هومن توتونچیان درآموزشگاه پارس انجام می گیرد.
-من در خارج از کشور سکونت دارم و زیاد با زبان فارسی آشنایی ندارم، آیا می توانم از مجموعه های مشق عشق استفاده کنم؟
بله البته.شما می توانید هم از کتاب آموزش دف دفتر اول و نرم افزار آن استفاده کنید که به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی ترجمه شده است و هم از نرم افزار آموزش دف و کمک آموزشی هفت چشمه استفاده کنید که برای شما جنبه آموزش تصویری خواهد داشت.
-آیا واقعاً یادگیری دف نوازی فقط از طریق کتاب یا سی دی امکان دارد؟
مسلماً یادگیری کامل هیچ سازی صرفاً از طریق کتاب خوداموز ویا سیدی خودآموز امکان پذیر نیست .مجموعه ای از منابع آموزشی مانند کلاس ساز ، کتاب و نت ، سی دی صوتی و تصویری ، مقالات تخصصی و… مورد نیاز است تا هنرجو بتواند سازی را بیاموزد.
میزان تنوع و وجود کتاب های آموزشی و در درجه بالاتر، دردسترس بودن نت های قطعات مختلف یک ساز، بایستی بسیار جدی گرفته شود.” درحال حاضر” تهیه کتب آموزشی نسبت به تهیه نت قطعات تخصصی سازها در ایران ساده تر است.مشق عشق با ارائه منابع آموزشی مختلف برای آموزش دف سعی در ارتقاء سطح آموزشی دف نوازی در بین افراد مختلف در هر سنی را دارد.
-روشهای مختلفی برای یادگیری ساز دف وجود دارند.مجموعه های مشق عشق با چه روشی ساز دف را آموزش می دهد؟
روشهای مختلفی برای آموزش دف نوازی وجود دارد.در گذشته این ساز مانند دیگر سازهای اصیل ایرانی بصورت روش شفاهی یا همان روش سینه به سینه توسط استاد دف به شاگرد آموخته می شد که یادگیری دف مبتنی بر مشاهده و دقت شنیدن شاگرد و تقلید سبک دف نوازی استاد دف توسط شاگرد بود.این روش روش اصیل آموزش سازهای ایرانی می باشد که دانشمند و موسیقیدان بزرگ ایران ، فارابی در این باب مطالب زیادی نگاشته است.امروزه با استفاده از نت نویسی ریتم ها ، حفظ و بسط ریتمهای دف نوازی وسیع تر شده است که این امر در گروه نوازی دف نمود بیشتری دارد.مشق عشق با استفاده از نحوه آموزش دف نوازی قدیم و سیستم های آموزشی نوین مبتنی بر استفاده از ابزار مالتی مدیا و امکانات صوتی و تصویری پیشرفته ، مجموعه ای از روشهای آموزشی دف را برای آموزش دف بکار گرفته است.
-آیا امکان یادگیری کامل دف نوازی توسط مجموعه های دف مشق عشق وجود دارد؟
برای جواب این سئوال توجه شما را به مصاحبه آقای امیر مقرب صمدی (مؤلف آثار مشق عشق) با روزنامه همشهری با عنوان همراه با استاد همراه با کتاب جلب می کنیم.
-آیا دف نوازی ، مانند سازهای دیگر نت موسیقی دارد؟
بله . البته نت نویسی سازهای ملودی مانند تار ، سنتور و یا پیانو به دلیل ملودیک بودن سازها بصورت نت نویسی روی پنج خط حامل و استفاده از هفت نت اصلی دو تا سی و فواصل زیروبم بین آنها می باشد که برای نت نویسی سازهای کوبه ای مانند دف ،به دلیل استفاده از بخش ریتمیک موسیقی ، احتیاجی به این نوع نت نویسی نمی باشد.در شیوه آموزش دف مشق عشق ، برای یادگیری اصول ریتم دف نوازی از شیوه نت نویسی روی یک خط حامل استفاده شده است و یادگیری دف نوازی را برای هنرجو ساده می کند.
1- برای آموزش دف چه متد هایی وجود دارد؟
بله کتاب های زیادی وجود دارد. مانند:
افسانه دف خانم اعظم السادات طایفه مرسل
کتاب شیوه دف نوازی آقای مسعود حبیبی،
در مکتب دف نوازی آقای عرفان به امید حق،
صد درس دف مجید وطنیان،
2- آیا نواختن دف سخت است؟
هیچ سازی آسان یا سخت نیست و برای نواختن هر کدام بایستی روزانه تمرین کنید.
پشتکار و عشق به ساز مهمترین رکن است.
خوب نواختن هر سازی به دو عامل زمان و تمرین نیاز دارد. سازهایی مانند پیانو یا سنتور از آنجا که از قبل کوک شده اند، در ابتدا صدایی بسیار دلنشین تر دارند. اما سازی مانند ویلن که هنرجو خود بایستی صدای مورد نظر را ایجاد کند کمی سخت تر بنظر می رسد.
3- آیا یادگیری این ساز برای من دیر نیست؟
آموختن موسیقی در هیچ سنی دیر نیست. بقول معروف ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است!
4- از چه موقع بایستی ساز را تهیه کنم؟
قبل از تهیه ساز حتما با مربی خود مشورت کنید. حدودا از جلسه دوم یا سوم بهتر است که ساز را داشته باشید.
5- در حال حاضر قیمت یک دف چقدر است و من به چه نوع سازی نیاز دارم؟
دف با پوست طبیعی از 60000 تومان و با پوست مصنوعی از 40000 تومان می توانید تهیه کنید. برای خرید حتما با مربی خود مشورت کنید و نظر او را جویا شوید. سعی کنید از سازندگان،ساز را تهیه کنید. خرید ساز از سازنده همیشه به صرفه تر و مطمئن تر است.
6- ویژگی های یک ساز خوب چیست؟
در مورد دف، تاب نداشتن کمانه ی ساز مهمترین مشخصه آن است.
7- آیا کودکان نیز می توانند به فراگیری این ساز بپردازند؟
بلی از آنجا که دف سایز کوچک برای کودکان هم هست از سنین کم هم می توانند به فراگیری دف بپرداند.
8- قبل یا همزمان با فراگیری دف چه درس های دیگری به من کمک می کند تا نواختن این ساز را بهتر بیاموزم؟
آموختن مبانی موسیقی (خصوصا وزن خوانی) به یادگیری شما کمک می کند. همینطور گوش دادن به آثار صوتی که شامل تکنوازی یا گروه نوازی دف باشد و خواندن کتاب های مربوط به موسیقی نیز موثر است.
9- چه مدت زمانی طول می کشد تا من بتوانم این ساز را در حد قابل قبولی بنوازم؟
دوره مقدماتی حدودا هفت ماه طول می کشد. البته این زمان بسته به زمان تمرین هر هنرجو متفاوت است. برای دوره متوسطه تا عالی حدود یکسال و نیم تا دوسال در نظر بگیرید.
10- شیوه آموزش برای ساز چگونه است؟ آیا در طی دوره آموزشی ناگهان درس ها سخت می شود؟
شیوه آموزشی برای همه سازها به تدریج و از آسان به دشوار می باشد. در صورت تمرین مرتب روزانه و فراگیری کامل درس ها ، درس های جدید بسیار ساده خواهند بود.
11-کلاس های دف بایستی چند جلسه در هفته باشند و مدت زمان هر جلسه چقدر است؟
معمولاً کلاس های موسیقی هفته ای یکبار برگزار می شود ولی تایم آن بسته به تشخیص مدرس تعیین می گردد. به نظر من نیم ساعت، زمان مناسبی است. نکته ای را یاد آور می شوم! تمرین در فاصله ی بین کلاس ها ، مهمترین عامل پیشرفت شما خواهد بود.
12-آیا فیزیک بدنی در دف نوازی تاثیر بسزایی دارد؟
برای دف نوازی فیزیک بدنی اهمیت چندانی ندارد. قطعاً با توجه به تحرک بالای نوازنده دف ، افرادی که اندام متناسبی دارند ، راحت تر از سایرین می توانند این ساز را بنوازند. البته نه به این معنا که افراد لاغر یا چاق از نوازندگی عاجز باشند. در موارد بسیار نوازندگان توانایی را دیده ام که اندام متناسبی نداشته اند.
به قول یکی از دوستانم همان طور که صدای انسان ها با هم متفاوت است ، صدای سازها هم باهم متفاوت است. این که صدای دف شما با صدای دفی که صدایش را در یک آهنگ شنیده اید، متفاوت باشد ، امری طبیعی است. ممکن است صدای زیر یا بم داشته باشد.
انتظار نداریم که هنرجویان در ابتدای کار بتوانند دف را به طور مطلوب بنوازند. مدتی که تمرین کنید از ساز شما هم صدای واقعی دف شنیده خواهد شد. در ضمن نگران صدای غیر قابل کنترل حلقه ها هم نباشید. آن هم با تمرین در کنترل شما قرار خواهد گرفت.
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)