در این مطلب، نقشی که بتن در توسعه ی فرم ها در معماری دارد را بررسی می کنیم.
بتن پرمصرف ترین ماده ی ساخته ی دست انسان در دنیا است. مستحکم و شکل پذیر است و تقریبا توانایی قالب ریزی شدن به هر شکلی را دارد. بتن می تواند مانند آب چکه کند، به صورت منحنی دلپذیری به شکل خط خامه ی روی کیک یا به شکل یک صخره ساحلی ناهموار در آید. این امر به چگونگی مخلوط کردن آن بستگی دارد.
مانند پیوند DNA،ویژگی های فیزیکی خاصی را می توان بسته به نیاز پروژه انتخاب کرد. با تنظیم کردن مخلوط یا اضافه کردن مواد خارجی به بتن می توان آن را ضدآب یا اسفنجی کرد، می توان خواص آکوستیکی آن را تغییر داد، از طریق راه رفتن تولید انرژی کرد یا حتی آلودگی های هوا را زدود. بتن به طرز شگفت آوری تطبیق پذیر و چند کاره است. حتی می توان از آن مانند جوهر در چاپگرهای سه بعدی غول پیکر برای چاپ ساختمان ها استفاده کرد.
همه ی اینها بستگی به نسبت اجزای سازنده ی بتن در هنگام طراحی آن دارد. در سطوح پیچیده تر ، بتن هایی که طراحی می شوند نیاز به سطح تخصص مهندسی دارند که تنها از طریق آزمایش و تحقیق رشد می کند. آنچه که ممکن است به صورت ایده در ذهن یک معمار آغاز شود مسیری خاص نیاز دارد تا ساخته شود، مانند اینکه چگونه خواص بتن به مجموع همه ی عوامل- از انتخاب مواد، مخلوط کردن مناسب آن ها، حمل و نقل، ریختن و پرداخت آن- بستگی دارد.
بروتالیسم به دلیل استفاده از سنگدانه، سنگ، فسیل و تکه های شیشه در ساختمان مانند دانشکده ی معماری پل رودلف دانشگاه ییل معروف است. پس از اینکه پانل های بتنی قرار داده شدند، کارگران با چکش بوش روی آن ها کار کردند تا سنگدانه ها مشخص شوند و بافت خشنی به وجود آید. بدون بتن، رودلفی وجود ندارد.
از نظر اصولی و فنی بتن مرکب از آب، پرکننده ی دانه ای و سیمان است. آب و سیمان و یک عامل چسبندگی ساخته شده از آهک و خاک رس باید وجود داشته باشند اما پرکننده می تواند متنوع باشد و این امر باعث می شود بتن حتی مفیدتر باشد.
بسته به مخلوط کردن در سایت یا در یک کارگاه مجاور، بتن می تواند سبک تر ساخته شود تا وزن کم تر شود، نیمه شفاف ساخته شود تا نور را به داخل ساختمان هدایت کند یا حتی مخلوط با مواد عایق مانند شیشه های منبسط سبک وزن باشد تا کیفیت حرارتی را بهبود بخشد.
تطبیق پذیری سیمان آن را به مفیدترین – و پر مصرف ترین- ماده ای تبدیل کرده است که انسان ساخته است. هنگامی که فن آوری های جدید در حال توسعه هستند، سیمان راحت تر از مصالح دیگر می تواند با این فن آوری ها ترکیب شود زیرا در حال حاضر یک ترکیب است. به عنوان مثال خاکستر زائد به دست آمده از نیروگاه ها امروزه معمولا در ساخت سیمان استفاده می شود، این فرآیند موجب صرفه جویی میلیون ها دلار و کاهش انتشار کربن در تولید بتن می شود. می توانید مطمئن باشید که هر چه مواد جدید در آینده اختراع شوند، باز هم با سیمان تجربی سروکار خواهند داشت.
منبع:
Julian Kosinsky. “The Concrete Possibilities of Radical Form” 18 Aug 2014. ArchDaily. Accessed 24 Aug 2014.
مقداد علی بخشی هستم. موسیقی دان، برنامه نویس، متخصص هوش مصنوعی، علم داده، متخصص بلاکچین و توسعه دهنده ربات های هوشمند.
دانش آموخته مقطع ارشد و دکتری دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم. با سابقه تدریس درس برنامه نویسی در دانشگاه (پردیس بین الملل کیش دانشگاه تهران)